Zutphen

Plaats in Gelderland

Zutphen ontstond in de Romeinse tijd als Germaanse nederzetting op een rivierduin bij de IJssel en de Berkel. In de middeleeuwen bevond het centrum van de nederzetting zich al rond het 's-Gravenhof, de plaats waar men de Walburgiskerk bouwde.

Gelre

Het oudste deel van deze kerk werd in 1105 ingewijd. In de twaalfde eeuw werd Zutphen door de graven van Gelre bestuurd. Zutphen groeide en werd steeds belangrijker. Aan het einde van de twaalfde eeuw kreeg Zutphen van Otto van Gelre stadsrechten. De veertiende eeuw was de Gouden Eeuw van Zutphen. De Hanzestad had veel voordeel aan de Oostzeehandel. Er werden handelsfactorijen gesticht aan de Sont in Skanör en Dragor in het huidige Denemarken. Zutphen werd in de dertiende eeuw ommuurd.

Tachtigjarige Oorlog

Na een aantal stadsbranden bouwde men na 1336 vooral stenen huizen. In het huidige Zutphen staat nog een groot aantal panden uit de late middeleeuwen. De Gelderse Oorlogen en de Tachtigjarige Oorlog zorgden voor stagnatie en grote verliezen. Nadat Willem IV van den Berg de stad voor Willem van Oranje innam kwam Don Frederik, de zoon van de hertog van Alva naar Zutphen. Honderden inwoners werden geëxecuteerd. Dit noemt men het Bloedbad van Zutphen. De stad werd in 1591 door Maurits van Nassau definitief heroverd op de Spanjaarden.

Vestingstad

Zutphen werd een garnizoens- en vestingstad, maar dit kon niet voorkomen dat de stad in het Rampjaar 1672 met gemak door de Fransen werd ingenomen. Aan het begin van de achttiende eeuw werd de vesting van Zutphen versterkt door Menno van Coehoorn. Aan het einde van de achttiende eeuw volgde nog een uitbreiding waarmee de vijandelijke kanonnen nog verder op afstand konden worden gehouden. Zutphen zou tot 1874 vestingstad blijven en kon toen pas uitbreiden. Enkele delen van de vesting zijn nog zichtbaar, zoals het Bourgonjebolwerk aan de IJsselkade. Zutphen is niet erg snel gegroeid na de sloop van de vestingwerken. De industrialisatie van de stad bleef achter bij het landelijk gemiddelde. Pas in de jaren dertig van de vorige eeuw had Zutphen twintigduizend inwoners. Dit aantal is inmiddels verdubbeld tot 39.440 in 2020.

Monumenten

In Zutphen zijn nog panden en andere bouwwerken uit de middeleeuwse bloeiperiode van de stad. Voorbeelden hiervan zijn de Kruittoren van begin veertiende eeuw, de Drogenapstoren uit 1444, de Bourgonjetoren uit 1457, de Spanjaardspoort uit 1537 en enkele waltorens uit de dertiende eeuw aan de Bornhovestraat en Armenhage. Zutphen bezit ook nog enkele grote stukken stadsmuur, zoals een restant met resten van twee waltorens bij de Berkelpoort uit het begin van de veertiende eeuw.

Bestuur

Het moderne stadhuis van Zutphen staat aan 's-Gravenhof 2. Tot de gemeente Zutphen behoren ook de dorpen De Hoven en Warnsveld.

Agnietenhof in Zutphen

Zutphen kende enkele gemeenschappen van devote vrouwen. Op het Agnietenhof herinnert een beeld van kunstenares Maïté Duval uit 1985 aan het werk van de vrouwen die hun leven in dienst stelden van God.
Agnietenhof in Zutphen

Beleg van Zutphen in 1672

Het Beleg van Zutphen vond plaats in het Rampjaar 1672, toen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd aangevallen door Engeland en Frankrijk. Lodewijk XIV van Frankrijk trok op 12 juni 1672 bij Lobith de Rijn over.
Beleg van Zutphen in 1672

Berkel

De Berkel speelde tot het einde van de negentiende eeuw een belangrijke rol in het leven van de bewoners in het stroomgebied van deze rivier. De Berkel ontspringt in Duitsland, stroomt door de Achterhoek en mondt bij Zutphen uit in de IJssel.
Berkel

IJsselkade in Zutphen

Vanaf de IJsselkade heeft u een fraai uitzicht op de Oude IJsselbrug van Zutphen, een verkeersbrug met daarnaast een spoorbrug. Koning Willem III legde op 22 oktober 1861 de eerste steen voor de treinbrug.
IJsselkade in Zutphen

Station Zutphen

Het station van Zutphen werd in 1865 geopend aan de staatslijn, die Arnhem via Zwolle met Leeuwarden verbond en de spoorlijn van Zutphen via Enschede naar Duitsland. Later kwamen er ook verbindingen met Amsterdam en Winterswijk.
Station Zutphen

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Zutphen komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Gelderland

Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.
Bezienswaardigheden in Gelderland


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.