Zevenaar
Stad in Gelderland
Foto Ruud van Capelleveen: Een kunstwerk op de plaats waar de burcht van Zevenaar stond
Zevenaar is een stad in de Liemers. De naam is afgeleid van Subenhara, dat later Seventer, Sevenaer en Zevenaar werd. De naam werd ook gebruikt voor de middeleeuwse burcht Sevenaer. Dit verdwenen kasteel wordt vaak verward met Huis Sevenaer, dat aan de oostzijde van het stadscentrum aan de Wittenburgstraat staat.Kleef
Het gebied rond Zevenaar werd aan het einde van de veertiende eeuw verpand aan Jan van Kleef. Omdat de Gelderse hertogen het geleende bedrag niet konden terugbetalen werd de Liemers Kleefs bezit. In 1487 kreeg Zevenaar stadsrechten van Johan II van Kleef. Na de dood van de laatste hertog van Kleef in 1609 ontstond de Guliks-Kleefse Successieoorlog. Prins Mauits bemoeide zich met deze opvolging: hij wilde geen pro-Spaanse katholiek in Kleef. Het conflict werd in 1614 beëindigd met het Verdrag van Xanten, waarin Brandenburg Kleef en Mark kreeg en de gebieden Gulik en Berg naar Palts-Neuberg gingen, maar de kwestie werd pas in 1666 definitief opgelost.Congres van Wenen
Aan het begin van de negentiende eeuw werd er weer onderhandeld over de zogenaamde Kleefse Enclaves, waartoe ook de Liemers behoorde. De gesprekken met Kleef begonnen in de Franse tijd. En met succes, want vanaf 22 april 1808 ging Zevenaar weer deel uitmaken van het Koninkrijk Holland, maar na de aankomst van de latere koning Willem I in 1813 in Nederland bezette Pruisen de Liemers. Zevenaar was Pruisisch tot het Congres van Wenen de Liemers in juni 1816 voorgoed aan Nederland toewees.Grensplaats
Zevenaar had aan het begin van de negentiende eeuw nog maar negenhonderd inwoners. De stad had een omwalling met vier stadspoorten: de Bleksepoort, de Griethse Poort, de Didamse Poort en de Kerkpoort. Toen de Kleefse Enclaves aan Nederland werden toegewezen telde Zevenaar 2564 inwoners, waarvan er duizend in de stad zelf woonden. De aanleg van de spoorweg Arnhem-Emmerik zorgde voor opleving. Zevenaar werd een belangrijke grensplaats, waar veel douaneformaliteiten werden afgehandeld. Bovendien kwam er wat meer bedrijvigheid, maar het zou nog tot het begin van de twintigste eeuw duren, voordat de industrie enige omvang kreeg.Twintigste eeuw
Max von Gimborn vestigde in 1907 zijn inktfabriek in Zevenaar. In 1920 nam de Turmac, de latere BAT-sigarettenfabriek, een fabriek bij het centrum van Zevenaar in gebruik. Vooral de Turmac bood veel werk aan de inwoners.Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangebracht in Zevenaar. De opbouw werd echter voortvarend aangepakt. Er kwamen nieuwe wijken rond het oude stadscentrum. In 1958 was de stad gegroeid tot 10.000 inwoners. Tegenwoordig wonen 25.000 Zevenaarders binnen de stadsgrens.
Bezienswaardigheden
In Zevenaar staat een aantal interessante rijksmonumenten. Naast de vijftiende-eeuwse Andreaskerk aan de Markt staat een neogotische kerktoren uit 1864. In de Kerkstraat staan woonhuizen uit de zestiende tot de negentiende eeuw. In de Marktstraat vindt u de Nederlands Hervormde Kerk uit 1658. Aan de oostzijde van het centrum, in de Wittenburgstraat, staat de voormalige havezate Huis Sevenaer. In het buitengebied, aan de Panovenweg, vindt u de voormalige steenfabriek Panoven.Buitenmolen
Aan de Molenstraat staat de zestiende-eeuwse Buitenmolen. Historici ontdekten dat de huidige torenmolen na 1549 gebouwd moet zijn. De molen werd aan het begin van deze eeuw grondig verbouwd. Hierbij werden de roeden vervangen en kreeg de Buitenmolen een nieuwe bovenas. De molen wordt wekelijks door een vrijwillige molenaar in bedrijf gesteld.Bestuur
Zevenaar ligt in de provincie Gelderland. Het is de hoofdplaats van de gemeente Zevenaar, waartoe ook de dorpen Aerdt, Angerlo, Babberich, Giesbeek, Herwen, Lathum, Lobith, Oud-Zevenaar, Pannerden, Spijk, Tolkamer en een aantal buurtschappen behoren.Andreaskerk
De katholieke Andreaskerk op de Markt in Zevenaar is een laat-gotische driebeukige kerk uit de tweede helft van de vijftiende eeuw. De kerktoren werd in 1884 gebouwd naar een ontwerp van Alfred Tepe. Na Pierre Cuypers was hij de belangrijkste architect van de neogotiek in Nederland. In 1870 was de kerk vergroot met een neogotische koorpartij. Omdat Zevenaar vanaf de middeleeuwen tot 1816 behoorde tot de Kleefse Enclave, is het een katholieke streek gebleven.Andreaskerk in Zevenaar
Huis Sevenaer
Zevenaar kent twee kastelen: Kasteel Sevenaer en Huis Sevenaer. Huis Sevenaer werd aanvankelijk Smollingshuse genoemd. Pas na het verdwijnen van kasteel Sevenaer werd voor Smollingshuse de naam Sevenaer gebruikt. Het kasteel staat aan de oostzijde van de stad.Huis Sevenaer
Steenfabriek de Panoven
De steenoven de Panoven in Zevenaar is de laatst overgebleven zigzagsteenoven van ons land. De voormalige steenfabriek is niet meer in gebruik, maar u kunt hier nog wel zien hoe dat vroeger ging.Steenfabriek de Panoven in Zevenaar
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de mooiste plaatsen en monumenten in Gelderland. Lees de interessante uitgave Gelderland: Geschiedenis en bezienswaardigheden om meer te weten te komen over de mooiste provincie van Nederland. Zevenaar komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Gelderland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandGeschiedenis Gelderland
Geschiedenis Liemers
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Gelderland
Deze uitgave over Gelderland van Ruud van Capelleveen is zeker niet saai te noemen. Gelderland heeft een rijke geschiedenis en ook landschappelijk veel te bieden. De auteur informeert u op onderhoudende wijze over de geschiedenis en wetenswaardigheden van de honderdvijftig meest interessantste plaatsen in Gelderland.Bezienswaardigheden in Gelderland
Geschiedenis
Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.