Zeist

Geliefde plaats in Utrecht

Zeist werd in de negentiende eeuw een geliefde woonplaats voor de rijken. Er werden talloze buitenplaatsen in en rond Zeist gebouwd. "Dankzij zijn rijke natuurschoon is het een geliefd woon en vakantieoord," schreef Anita Dillen. De meeste van deze landgoederen werden in de twintigste eeuw verkaveld. Voor de stadsuitbreiding werden enkele buitenhuizen gesloopt.

Stichting Zeist

De geschiedschrijver Lambertus Hortensius bestempelde Zeist in de zestiende eeuw als een van de oudste nederzettingen van het Nedersticht. Deze plaats werd waarschijnlijk al aan het begin van onze jaartelling bewoond. Zeist werd in het jaar 838 voor het eerst vermeld in een oorkonde. In dat jaar schonk graaf Rodgar verschillende goederen in de gouw Leomeriche aan de St. Maartenskerk in Utrecht. In ruil hiervoor ontving hij landgoederen in Zeist, Leusden, Groessen, Hees en Doorn.

Middeleeuwen

Zeist ontstond in de middeleeuwen rond de huidige 1e en 2e Dorpsstraat. Men bouwde er aan het einde van de twaalfde eeuw een kerk. De toren van deze middeleeuwse kerk bestaat nog. Deze kerktoren staat naast de Grote Kerk uit 1843 maar werd door architect Nicolaas Kamperdijk aangepast in de stijl van de neogotiek.

Buitenplaatsen

In de middeleeuwen werden enkele ridderhofsteden bij Zeist gebouwd, zoals Kersbergen, Bikkenburg en Huis te Zeist. In de negentiende eeuw bouwden rijke nieuwe inwoners buitenplaatsen, zoals Lenteleven, Molenbosch en Sparrenheuvel. Sommige imposante buitenplaatsen in Zeist werden in de twintigste eeuw gesloopt om plaats te maken voor nieuwe woonwijken.

Slot Zeist

De geschiedenis van Zeist is sterk beïnvloed door Slot Zeist. De geschiedenis van dit slot gaat terug tot de vijftiende eeuw. Het werd in 1536 als ridderhofstad erkend door de Staten van Utrecht. Het kasteel verviel. Jacobus Roman bouwde voor Willem Adriaan van Nassau op deze plaats tussen 1677 en 1686 een lustoord. Het werd in 1924 door de gemeente Zeist gekocht. Slot Zeist wordt nog altijd gebruikt voor culturele manifestaties. Er vinden exposities plaats en er worden rondleidingen verzorgd, waarbij onder meer de Willemszaal en de Spiegelzaal kunnen worden bewonderd.

Station

Op de plek waar vroeger station Zeist stond staat nu een modern gebouw. Alleen de namen Stationslaan en Hotel Spoorzicht herinneren nog aan dit station. Hier eindigde de spoorlijn tussen Bilhoven en Zeist. Op 29 augustus 1901 vertrok hier de eerste trein. Het station werd in 1941 voor reizigers gesloten, maar de lijn werd nog tot 1972 voor het goederenvervoer gebruikt. Zeist had in 1844 ook aansluiting gekregen op de spoorlijn van de Rhijnspoorweg. Dit station, Driebergen-Zeist, ligt ongeveer twee kilometer verderop.

Bestuur

Het raadhuis van de gemeente Zeist staat aan Het Rond in Zeist. Ook de plaatsen Austerlitz, Bosch en Duin, Den Dolder en Huis ter Heide behoren tot de gemeente Zeist.

Slot Zeist

Slot Zeist stamt uit de zeventiende eeuw. Het werd door Jacobus Roman ontworpen als lustoord voor Willem Adriaan van Nassau, een kleinzoon van prins Maurits van Oranje. Het slot kwam op de plek waar in de middeleeuwen al een kasteel had gestaan.
Slot Zeist

Blikkenburg

Aan de Blikkenburgerlaan in Zeist staat de het imposante huid Blikkenburg. Het huis staat op het landgoed waar een heer uit het geslacht Van Wulven rond 1300 een kasteel stichtte op een leengoed van de heren van Abcoude.
Blikkenburg in Zeist

Kasteel Kersbergen

Kasteel Kersbergen in Zeist werd waarschijnlijk gesticht als jachthuis van de bisschop van Utrecht. Hoe dit eerste kasteel er precies heeft uitgezien is niet bekend. Mogelijk was het een woontoren. Het versterkte huis werd in 1417 voor het eerst in een document genoemd.
Kasteel Kersbergen

Zandbergen

Huis Zandbergen aan de Amersfoortseweg in Zeist werd in 1754 gebouwd in classicistische stijl. Mogelijk gebeurde dit naar een ontwerp van Jacob van Campen. Zandbergen werd gebouwd in het dorp Huis ter Heide, dat nu aan Zeist is vastgegroeid.
Zandbergen in Zeist

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Utrecht

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.