Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg (1560-1620)

Stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe

Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg was stadhouder van Friesland en later ook van de gewesten Groningen en Drenthe. Willem Lodewijk was kapitein-generaal van het leger van Friesland en hij was opperbevelhebber van het Staatse leger samen met prins Maurits van Nassau. Voor de Stadhouderlijke Hof in Leeuwarden staat een standbeeld ter herinnering aan de neef van Willem van Oranje.

Stadhouder

Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg was de oudste zoon van Jan VI van Nassau-Dillenburg en zijn eerste echtgenote Elisabeth van Leuchtenberg. Hij was een neef van Willem van Oranje. Willem Lodewijk werd op 13 maart 1560 geboren op Slot Dillenburg. Willem Lodewijk werd na de dood van Willem van Oranje aangesteld als stadhouder van Friesland. In 1894 werd hij ook stadhouder in Groningen. Toen Drenthe in 1596 ook in Staatse handen was gekomen, werd hij ook daar stadhouder. Willem Lodewijk speelde in de jaren voor het Twaalfjarige Bestand een belangrijke rol in de Tachtigjarige Oorlog.

Tachtigjarige Oorlog

In de Tachtigjarige oorlog was Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg samen met prins Maurits van Nassau opperbevelhebber van het Staatse leger. Samen met zijn neef voerde hij belangrijke hervormingen door. Hij werd daarbij geholpen door Johan van den Kornput en Everard van Reyd. Willem Lodewijk eiste discipline, maar zorgde er ook voor dat zijn manschappen op tijd werden betaald. Maurits en Willem Lodewijk kozen voor een revolutionair andere aanpak in het leger. De soldaten werden op tijd betaald, maar daar stond wel iets tegenover: hij eiste uiterste discipline en er moest veel geoefend worden. Met Maurits kon hij uren discussiëren over de Romeinse tactieken. Ze bestudeerden daarvoor talloze geschiedkundige werken. De neven begrepen dat de strijd niet enkel op het slagveld werd beslist. Ze leerden hun mannen samen optrekken. Het werd tot vervelens toe geoefend. Hierdoor wist iedere soldaat precies wat hij moest doen en hoe hij de gaten in de aanval of de verdediging moest opvullen. Het was een automatisme geworden.

Tactiek

Ze schonken ook veel aandacht aan de bouw van schansen en andere fortificaties. Maurits en Willem Lodewijk wisten dat een oorlog ook gewonnen kon worden door te zorgen voor schaarste. Een mooi voorbeeld hiervan is de manier waarop Willem Lodewijk Groningen probeerde in te nemen. Groningen was destijds in Spaanse handen door het overgelopen van George van Lalaing, de graaf van Rennenberg. Willem Lodewijk vreesde een aanval op Leeuwarden. Hij liet de aanvoerroutes naar de stad één voor één afsluiten. Groningen kon er niet door ingenomen worden, maar George van Lalaing kon Leeuwarden niet aanvallen.

Aanvallen

Willem Lodewijk was een voorstander van de aanvalsoorlog. Aanval was de beste verdediging tegen de Spaanse aanvallen. In het noorden veroverde hij in 1592 Steenwijk en Coevorden. Hij gaf direct opdracht om de vesting van de ingenomen plaatsen te versterken. Ze waren nu Staats en moesten Staats blijven. Aan de toevoerroute van het Duitse Lingen naar Groningen liet hij de vesting Bourtange bouwen. Het huis te Ruinen en het kasteel van Wedde werden op de Spanjaarden veroverd en versterkt. Hierdoor viel in 1894 ook Groningen in Staatse handen. Op 22 juli 1594 vond de Reductie van Groningen plaats. Willem Lodewijk werd nu ook stadhouder van Groningen. Twee jaar later kreeg hij deze functie ook in Drenthe.

Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden

Anna van Nassau

Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg trad op 22 november 1587 in het huwelijk met zijn nicht Anna van Nassau. Anna werd op 5 november 1563 geboren in Breda. Zij was de tweede dochter van Willem van Oranje uit diens huwelijk met Anna van Saksen. Het huwelijk duurde slechts kort. Anna overleed tijdens of kort na haar eerste zwangerschap op 13 juni 1588 in Franeker. Anna van Nassau werd begraven in de Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden. Willem Lodewijk liet een kostbaar grafmonument voor haar bouwen. Dit monument werd in 1795 na het vertrek van stadhouder Willem V door woedende patriotten vernield. Willem Lodewijk is nooit meer hertrouwd.

Overlijden

Willem Lodewijk had tijdens het Twaalfjarig Bestand niet veel meer te doen. Zijn meeste tijd ging nu naar het stadhouderschap. Hij behartigde de belangen van Friesland, Groningen en Drenthe. Daarvoor reisde hij regelmatig naar Holland. Na terugkomst van een dergelijke vermoeiende reis kreeg hij een beroerte. Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg overleed op 31 mei 1620 in Leeuwarden. Hij werd bijgezet in de grafkelder van de Friesche Nassau's in de Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden. In 1906 plaatste men voor het Stadhouderlijke Hof in Leeuwarden een standbeeld ter herinnering aan Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg staat ook in de interessante bundel 'Nederland in verleden tijd'.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.