Thema Nederland in Oorlog

Oorlogen

Tachtigjarige Oorlog
Bataafse Republiek en Franse Tijd
Tweede Wereldoorlog

Waterlinie

Een waterlinie is een serie defensieve werken die omgeven zijn door gebieden die bij dreiging onder water gezet kunnen worden. Waterlinies zijn in Nederland eeuwenlang toegepast bij de verdediging, want ons waterrijke land is zeer geschikt voor een dergelijke verdedigingslinie.
Waterlinie

Kromhoutkazerne in Utrecht

De Kromhoutkazerne aan de Prins Hendriklaan in Utrecht werd tussen 1910 en 1913 gebouwd naar een ontwerp van P.J. Post van der Steur. Het gebouwencomplex is aangemerkt als rijksmonument en wordt nu gebruikt als campus voor de Universiteit Utrecht.
Kromhoutkazerne in Utrecht

Arkelse Oorlogen

Jan V van Arkel raakte in 1401 in conflict met Willem VI van Holland. Van Arkel wilde niet meer deel nemen aan de strijd van graaf Willem tegen de Friezen in het noorden van Holland. Dit conflict eindigde in 1412 met de ondergang van het Land van Arkel.
Arkelse Oorlogen

Barrièresteden

Bij de Vrede van Rijswijk waarmee de Negenjarige Oorlog in 1697 werd beëindigd, kreeg de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden het recht om garnizoenen te legeren in acht steden in de Spaanse Nederlanden; de barrièresteden.
Barrièresteden

Negenjarige Oorlog

Koning Lodewijk XIV van Frankrijk wilde zijn rijk uitbreiden tot de natuurlijke grenzen van de Rijn, de Alpen en de Pyreneeën. Vanaf 1659 had Frankrijk zich door oorlog al verschillende keren in die richtingen uitgebreid. Dit resulteerde tussen 1688 en 1697 in de Negenjarige Oorlog.
Negenjarige Oorlog

Slag bij Kijkduin

De Slag bij Kijkduin vond op 21 augustus 1673 plaats tijdens de Derde Engels-Nederlandse Oorlog. De laatste zeeslag in deze oorlog eindigde in een Nederlandse overwinning. De slag wordt ook wel de Slag bij Texel genoemd, want de slag tussen de Nederlandse en een Frans-Engelse vloot vond plaats tussen Den Helder en Texel.
Slag bij Kijkduin

Stelling van Den Helder

De Stelling van Den Helder werd vanaf 1810 in opdracht van Napoleon Bonaparte uitgebouwd. De stelling werd sinds de Tachtigjarige Oorlog gebruikt om Den Helder te verdedigen tegen aanvallen vanuit zee. Aan het einde van de achttiende eeuw was Den Helder een belangrijke marinebasis geworden, maar ook particuliere reders meerden hun schepen in de haven af.
Stelling van Den Helder

Fort Pannerden

Het negentiende-eeuwse Fort Pannerden werd tussen 1869 en 1872 gebouwd als sperfort. Het moest een aanvallend leger tegenhouden dat via de rivier de Waal optrok in de richting van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort werd gerestaureerd en in 2016 opengesteld. Men organiseert er nu tentoonstellingen en andere activiteiten.
Fort Pannerden

Lunetten Houtense Vlakte

Tussen 1819 en 1826 werden voor de verdediging van Utrecht vier forten aangelegd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De verdedigingslinie werd hierbij naar het oosten opgeschoven, zodat ook de Domstad beschermd zou zijn bij een vijandelijke aanval. De vier Lunetten op de Houtense Vlakte hebben nu de status rijksmonument.
Lunetten Houtense Vlakte

Vrede van Breda

In juli 1667 sloten Engeland en Nederland een vredesovereenkomst in Breda. Met dit verdrag, de Vrede van Breda, kwam een einde aan de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog.
Vrede van Breda

Heeckerens en Bronckhorsten

In de middeleeuwen streden de Heeckerens en Bronckhorsten in Gelre. Deze machtsstrijd in de veertiende eeuw vond plaats in de periode van de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Overal in Nederland ontstond strijd, door gebrek aan overkoepelend gezag en de opkomst van de macht van de rijke handelssteden.
Heeckerens en Bronckhorsten

Slag bij Krabbendam

Ten noorden van Alkmaar vond op 10 september 1799 bij Krabbendam een veldslag plaats tijdens de Brits-Russische expeditie naar Noord-Holland. De Slag bij Krabbendam werd gewonnen door de Britten.
Slag bij Krabbendam

Slag bij Lowestoft

Op 8 mei 1665 verscheen een Engelse oorlogsvloot voor de Hollandse kust. Dit leidde, na enig aandringen van Johan de Witt, tot het begin van de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog.
Slag bij Lowestoft

Zeeslag bij Plymouth

Op 26 augustus 1652 vond bij de Engelse havenstad Plymouth een zeeslag plaats tijdens de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog. De Nederlandse vloot stond tijdens de Zeeslag bij Plymouth onder leiding van Michiel de Ruyter. De Britse vloot werd geleid door George Ayscue.
Zeeslag bij Plymouth

Vrede van Rijswijk

Met de Vrede van Rijswijk sloten de Grote Alliantie en Frankrijk een verdrag dat een einde maakte aan de Negenjarige Oorlog. De Grote Alliantie bestond uit het Heilige Roomse Rijk (Duitsland), Denemarken, Engeland, Savoie, Spanje, Zweden en de Nederlandse Republiek.
Vrede van Rijswijk

Slag bij Agosta

De Nederlandse admiraal Michiel de Ruyter sneuvelde tijdens de Slag bij Agosta in april 1676. Deze zeeslag tussen een Frans en een Nederlands-Spaanse vloot vond plaats tijdens de Hollandse Oorlog, de oorlog die ook wel de Frans-Nederlandse Oorlog wordt genoemd.
Slag bij Agosta

Slag bij Boutersem

Tijdens de Tiendaagse Veldtocht werd op 12 augustus 1831 hevig gevochten in het plaatsje Boutersem in Vlaams-Brabant. Het paard van de Nederlandse kroonprins, de latere koning Willem II, raakte gewond tijdens deze gevechten. De kunstenaar Nicolaas Pieneman beeldde dit moment op zijn schilderij af.
Slag bij Boutersem

Hollandse Oorlog

De Hollandse Oorlog wordt ook wel de Frans-Nederlandse Oorlog genoemd. De oorlog begon in het Rampjaar 1672 en duurde tot 1679 toen de Vrede van Nijmegen werd getekend. De Hollandse Oorlog betekende het einde van de Gouden Eeuw.
Hollandse Oorlog

Opstand Kaas- en Broodvolk

De opstand van het Kaas- en Broodvolk vond aan het einde van de middeleeuwen plaats in het Kennemerland en West-Friesland, waar de inwoners in 1491 in opstand kwamen tegen stadhouder Jan III van Egmont. Zij trokken met vaandels waarop een kaas en een brood waren geschilderd ten strijde.
Opstand Kaas- en Broodvolk

Verdrag van Londen 1839

Met het Verdrag van Londen werd op 19 april 1839 de Belgische onafhankelijkheid erkend. Dit verdrag wordt ook wel het 'Verdrag van de XXIV artikelen' genoemd. België maakte zich in 1831 met de installatie van koning Leopold I los van Nederland.
Verdrag van Londen 1839

Schieringers en Vetkopers

De oorzaak van het ontstaan van de twisten in de middeleeuwen tussen de Schieringers en Vetkopers in Friesland en Groningen is niet bekend. Op de achtergrond speelden vooral de graven van Holland en Oost-Friesland een rol. Zij zagen mogelijkheden om hun macht uit te breiden.
Schieringers en Vetkopers

Slag bij het Schooneveld

Tijdens de Derde Engels-Nederlandse Oorlog vonden in juni 1673 twee zeeslagen plaats bij Schooneveld op de Noordzee. Michiel de Ruyter won beide zeeslagen en voorkwam daarmee een Engels-Franse invasie, nadat de Franse aanval over land was vastgelopen op de Hollandse Waterlinie.
Slag bij het Schooneveld

Fort Vossegat in Utrecht

Fort Vossegat staat tussen de Lunetten op de Houtense Vlakte en Fort de Bilt. Het fort werd gebouwd tussen 1817 en 1819 als een met aarden wallen omgracht verdedigingswerk. Dertig jaar laten bouwde men er een bomvrij wachthuis. Dit wachthuis werd voorzien van schietgaten.
Fort Vossegat in Utrecht

Slag bij Warns

Tijdens de Slag bij Warns op 26 september 1345 vocht graaf Willem IV van Holland bij Stavoren tegen de Friezen. Het was een hele onderneming voor de Hollanders om naar Friesland te reizen. Het leger moest met een vloot over de Zuiderzee varen. De landing vond plaats bij Stavoren en Laaxum.
Slag bij Warns

Jonker Fransenoorlog

De Jonker Fransenoorlog tussen 1488 en 1490 was de laatste uitbarsting tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten. De oorlog werd vernoemd naar jonker Frans van Brederode. Deze Hoekse strijder voer in november 1488 met een vloot naar Rotterdam. Hij landde bij Delfshaven.
Jonker Fransenoorlog

Fort Jutphaas

Aan het einde van de achttiende eeuw had Nederland zich nauwelijks kunnen verweren tijdens de aanval van het Franse leger. Koning Willem I wilde Nederland weerbaarder maken. Hij liet de Nieuwe Hollandse Waterlinie versterken, met onder meer Fort Jutphaas.
Fort Jutphaas

Fort bij Rijnauwen

Fort bij Rijnauwen werd tussen 1867 en 1869 gebouwd aan de Vossegatsedijk in Bunnik. Het fort maakte deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Fort bij Rijnauwen moest de stad Utrecht beschermen.
Fort bij Rijnauwen

Stichtse Oorlog

De Stichtse Oorlog begon in 1481 toen Jan III van Montfoort bisschop David van Bourgondië toegang tot de stad ontzegde. Bisschop David was een bastaardzoon van Filips de Goede. Na de dood van zijn steunpilaar Karel de Stoute in 1477 was hij in problemen gekomen.
Stichtse Oorlog

Slag bij Bergen in 1799

In 1799 viel een gecombineerd Engels en Russisch leger Nederland binnen bij Den Helder. In enkele weken vonden tijdens deze Den Helderexpeditie verschillende veldslagen plaats, waaronder de Slag bij Bergen, die op 19 september 1799 begon.
Slag bij Bergen in 1799

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.