Stapelrecht
Recht van steden in middeleeuwen

Foto Ruud van Capelleveen: De haven van Dordrecht
Het stapelrecht hield in dat goederen eerst in de stad die het stapelrecht had moest worden opgeslagen en daar te koop moest worden aangeboden. Het stapelrecht was een gunst die door de regerende vorsten aan een stad werd verleend.Belasting
Het stapelrecht speelde vooral in de middeleeuwen een grote rol. Steden werden belangrijker. Zij verdienden veel aan de verplichte handel van goederen die via hun stad werd aangevoerd. Meestal werd er belasting geheven over de verkoop van de goederen die in een stapelstad werden aangevoerd. Steden als Dordrecht en Antwerpen werden door het stapelrecht belangrijke handelssteden.Nadelen
Het voordeel van de stad met stapelrecht ging ten koste van de omliggende steden. Een mooi voorbeeld hiervan is de schade die Appingedam had toen Groningen het stapelrecht gebruikte om haar positie in de Ommelanden veilig te stellen. In Groningen ging men zo ver dat er alleen bier mocht worden geschonken dat in de stad was gebrouwen. Veel steden maakten misbruik van het stapelrecht dat zij gekregen hadden of zelf hadden toegeëigend.Dordrecht
Op 6 november 1299 gunde Jan II van Brabant (1275-1312) Dordrecht het stapelrecht. Door dit privilege van 1299 moesten kooplieden en schippers voortaan hun handelswaar in Dordrecht op de markt aanbieden. Wijn, hout en graan werden in de akte van Jan II van Brabant met name genoemd. Dit waren de producten waar de stad veel aan zou gaan verdienen, want in de dertiende eeuw nam de handel over Maas en Merwede sterk toe. Via deze rivieren werd gehandeld met steden als Keulen en Luik. Vertegenwoordigers van Duitse handelshuizen vestigen zich in Dordrecht. Dordrecht kwam tot bloei. De stad ondervond in die tijd weinig concurrentie van steden als Amsterdam en Rotterdam, want die plaatsen kwamen veel later tot ontwikkeling.Hanzesteden
De stapelsteden maakten ook internationale afspraken om de handel te verbeteren. Veel steden in de Nederlanden sloten zich aan bij het Hanzeverbond. Dergelijke steden werden Hanzesteden genoemd. Harderwijk was vroeger een belangrijke havenstad aan de Zuiderzee. De stad was ook actief binnen het Hanzeverbond. Harderwijk kreeg in 1443 van Arnold van Egmont het stapelrecht. Dit betekende dat alle vis die tussen Muiden en Kampen, met uitzondering van Elburg, aan land werd gebracht in Harderwijk naar de afslag moest.Verdrag van Wenen
Het stapelrecht hinderde de internationale handel en werd in 1815 met de bepalingen van het Verdrag van Wenen afgeschaft.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandMiddeleeuwen
Democratie in Nederland
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland

Leven in de delta
Geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.