Slag bij Sluis in 1603

Tachtigjarige Oorlog

Op 26 mei 1603 stootte de jongere broer van de veldheer Ambrogio Spinola, Federico Spinola bij Sluis op de Zeeuwse vloot van admiraal Joost de Moor, die met een aanval op de Spaanse vloot in de Slag bij Sluis wilde afrekenen met de kaapvaart van de Spanjaarden tegen de Nederlandse en Engelse koopvaardij.

Speciale schepen

Op de Middellandse Zee waren ingezet die uitermate goed geschikt waren voor ondiepe wateren. Federico Spinola vond dat deze schepen ook in de Nederlanden ingezet konden worden. Hij adviseerde koning Filips III van Spanje om ook dergelijke schepen te bouwen voor de Nederlanden. Er werden een aantal grote galeien gebouwd. De kronkelige kreken en andere ondiepe waterwegen in de Lage Landen waren uitermate geschikt voor dit scheepstype.

Sluis

Federico Spinola gebruikte Sluis sinds 1587 als uitvalsbasis voor zijn kaapvaart op Nederlandse en Engelse handelsschepen. Via het Zwin, een zeearm die Sluis en Brugge met de Noordzee verbond, kon Spinola hier met zijn speciaal voor deze ondiepte gebouwde vaartuigen aanvallen uitvoeren op de koopvaardijschepen uit de vijandige gebieden.

Wapenwedloop

De Staten van Holland en Westfriesland besloten in 1598 om ook extra schepen te laten bouwen. Er ontstond een wapenwedloop. De Nederlanders hadden voldoende mogelijkheden om schepen te bouwen, maar Federico Spinola vond niet voldoende werven in de Zuidelijke Nederlanden die schepen voor hem konden bouwen. Om het tij te keren, liet hij in 1602 acht galleien van Portugal naar de Zuidelijke Nederlanden varen. De Nederlanders hadden dit vernomen en schakelden de Britten in om de vloot te onderscheppen. Dit gebeurde op 3 juni 1602 in de monding van de Taag, een rivier in Portugal. Een aantal schepen werden tot zinken gebracht, maar Federico Spinola ontsnapte.

Jan Adriaansz Cant

Federico Spinola slaagde er later met een klein aantal schepen toch in om de Zuidelijke Nederlanden te bereiken. Hij werd daar opgewacht door Jan Adriaansz Cant. Hierbij werd een Spaans schip overvaren. Federico Spinola ontkwam weer. Hij bereikte met zijn galei de haven van Duinkerken, waar zijn schip hersteld werd. Daarna voer hij naar Sluis. Federico Spinola wilde vanuit Sluis de Westerschelde oversteken en Walcheren overvallen. Hij werd daar op 26 mei 1603 opgewacht door Joost de Moor.

Zwarte Galei

Federico Spinola beschikte over acht galeien en vier lichte fregatten waarmee hij Walcheren wilde aanvallen. De Staatse vloot wachtte hem daar op. De Zwarte Galei van Jacob Michielsz. Wip werd al snel aangevallen. Het schip werd door twee Spaanse galeien geramd, maar deze aanval had niet veel effect. De Spanjaarden probeerden het schip te enteren, maar ook deze aanval kon worden afgeslagen met een paar gerichte kanonschoten, waarna een strijd van man tegen man ontstond. Jacob Michielsz. Wip werd gedood, maar de Spaanse verliezen waren groter.

Zeeuwse vloot

Ook de andere Staatse schepen mengden zich in de strijd, maar niet alle Nederlandse schepen konden aan de strijd deelnemen. De Oude Hondt onder commando van Crijn Hendricksen kon door de windstilte het strijdtoneel niet bereiken. Toch eindigde de zeeslag op 26 mei 1603 in een Staatse overwinning. De Spanjaarden leden zware verliezen. Vooral toen admiraal Willem de Zoete er in slaagde om de haven van Vlissingen te verlaten. De Zeeuwse vloot zorgde voor het overwicht dat nodig was om de Spanjaarden te verslaan. De Spaanse vloot trok zich terug in Sluis. Federico Spinola was gesneuveld.

Staatse overwinning

De overwinning in deze zeeslag werd groots gevierd. De Nederlandse zeelieden kregen elf tonnen bier. De kapiteins ontvingen een gouden ereteken. Sluis zou in 1604 door de Staatse troepen ingenomen worden en daarmee werd een definitief einde gemaakt aan de Spaanse kaapvaart voor de Hollandse kust.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. De Slag bij Sluis in 1603 komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.