Plakkaat van Verlatinghe

Historische documenten

Het Plakkaat van Verlatinghe was een besluit van de Staten-Generaal van de Nederlanden in Den Haag, waarin Filips II werd afgezet als landsheer. Hij zou zijn plichten niet zijn nagekomen. Het Plakkaat van Verlatinghe, dat ook wel de Acte van Verlatinghe wordt genoemd, kan daarom gezien worden als de verklaring van de onafhankelijkheid van de Nederlanden.

Onafhankelijkheid

De Tachtigjarige Oorlog begon volgens de geschiedschrijvers in 1568. Toch zou het nog jaren duren voordat de noordelijke provincies officieel afstand namen van de Spaanse overheersing. Dit gebeurde op 26 juli 1581 met de ondertekening van het Plakkaat van Verlatinghe.

Ondertekening

Het Plakkaat van Verlatinghe werd op 26 juli 1581 ondertekend conform het besluit van 22 juli 1581, genomen door een vergadering van de Staten-Generaal van de Nederlanden in Antwerpen, de stad die destijds als markgraafschap bij het hertogdom Brabant hoorde.

Deductie van Vrancken

De staten konden het echter niet eens worden over een opvolger. De gewesten besloten in 1588 verder te gaan als republiek: de Republiek der Verenigde Nederlanden. Dit gebeurde met de Deductie van Vrancken, een door de Nederlandse staatsman François Vranck tijdens de Tachtigjarige Oorlog opgesteld document, dat in 1588 door de Staten-Generaal van de opstandige noordelijke gewesten werd uitgevaardigd.

Betekenis

Met het Plakkaat van Verlatinghe verklaarden de provincies Brabant, Gelre en Zutphen, Vlaanderen, Holland, Zeeland, Friesland, Mechelen en Utrecht dat de Spaanse koning Filips II was afgezet als heer over de Nederlanden. Het Plakkaat van Verlatinghe kan daarom gezien worden als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden. In 2018 werd dit document in het historische amusementsprogramma Het pronkstuk van Nederland van de Nederlandse publieke omroep verkozen tot Het pronkstuk van Nederland.

Voorbeeld

Het Plakkaat van Verlatinghe diende als voorbeeld voor de onafhankelijkheidsverklaringen van de Zuidelijke Nederlanden tijdens de Brabantse Omwenteling in de revolutiejaren 1789 en 1790, toen de bevolking in de Zuidelijke Nederlanden in opstand kwam tegen het gezag van de Habsburgse keizer Jozef II. Het Plakkaat van Verlatinghe zou ook als inspiratie hebben gediend voor de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring die door Thomas Jefferson in 1776 werd opgesteld.

Inspiratie

In maart 2014 bezocht de Amerikaanse president Barack Obama Nederland voor de Nucleaire Veiligheidstop, een topovereenkomst waar de wereldleiders afspraken maakten om nucleair terrorisme te voorkomen. Obama bracht voorafgaand aan de top in Den Haag een bezoek aan het Rijksmuseum in Amsterdam. Bij binnenkomst in dit museum bekeken Rutte en Obama twee documenten die de relatie tussen Nederland en de Verenigde Staten onderstreepten: het Plakkaat van Verlatinghe uit 1581 en het eerste Amerikaans-Nederlandse handels- en vriendschapsverdrag uit 1782.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.