Oude Sterrewacht in Leiden

Observatorium Universiteit Leiden

Het observatorium van de Universiteit Leiden werd in 1633 opgericht. In de eerste twee eeuwen werd het observatorium gebruikt in het onderwijs. In 1861 werd onder leiding van Frederik Kaiser een nieuw en groter observatorium gebouwd, waar belangrijke ontdekkingen werden gedaan. De Hortus botanicus moest hiervoor grond afstaan.

Oud gebouw

Dit gebouw van de Universiteit Leiden wordt nu Oude Sterrewacht genoemd. Het observatorium verhuisde in 1974 naar het Huygens Laboratorium. In 1997 werd deze afdeling ondergebracht in het J.H. Oortgebouw. Universiteit Leiden heeft een groot aantal wereldberoemde sterrenkundigen voortgebracht, waaronder Willem de Sitter en Jan Hendrik Oort. Frederik Kaiser slaagde er met beperkte middelen in om het observatorium internationaal op de kaart te zetten.

Frederik Kaiser

Frederik Kaiser (1808-1872) werd vooral geroemd om zijn nauwkeurige positiebepalingen. Hij werd in 1826 observator aan de Sterrewacht Leiden. Kaiser bepaalde onder meer de omwentelingstijd van Mars. Hij was een goede popularisator van de wetenschap. Hij kon moeilijke zaken ook aan leken uitleggen. Het is daarom misschien niet verwonderlijk dat hij de Oude Sterrewacht kon realiseren.

Willem de Sitter

De wiskundige, astronoom, kosmoloog en natuurkundige Willem de Sitter (1872-1934) leverde belangrijke bijdragen aan de hemelmechanica en aan de relativistische kosmologie. Hij maakte verschillende modellen om het ontstaan van de kosmos te beschrijven. Willem de Sitter begon een briefwisseling met Albert Einstein toen hij op de hoogte werd gebracht van zijn relativiteitstheorie. De Sitter zag direct het belang hiervan in en verspreidde de theorieën van Albert Einstein in de Angelsaksische wereld.

Jan Hendrik Oort

Jan Hendrik Oort (1900-1992) was een belangrijke pionier en stimulator van de radioastronomie. De Oortwolk werd naar hem vernoemd. Oort werd na de Tweede Wereldoorlog hoogleraar-directeur van de sterrenwacht Leiden. In de jaren vijftig verzamelde hij fondsen voor de bouw van een radiotelescoop met een doorsnede van 25 meter in Dwingeloo. De telescoop werd in 1956 in gebruik genomen. Jan Hendrik Oort stond vervolgens ook aan de basis van de Radiosterrenwacht Westerbork. Deze sterrenwacht bestaat uit veertien losse parabolische antennes bij het voormalige concentratiekamp Westerbork. Westerbork werd in 1970 in gebruik genomen.

Locatie

De Oude Sterrewacht in Leiden is een rijksmonument. Het gebouw staat op een mooie locatie naast de Hortus Botanicus op de kop van een voormalig bolwerk aan de Witte Singel. Het gebouw bestond uit kantoorruimten voor de astronomen met op het dak koepels voor de telescopen. In 1873 breidde men het gebouw uit met twee nieuwe kamers voor het bewaren van de instrumenten. Het gebouw werd in de negentiende eeuw nog twee keer uitgebreid. De westelijke toren stamt uit 1878. De oostelijke werd in 1898 gebouwd. De koepels op het dak werden verschillende keren aangepast.

Ontwikkeling

Dit gebeurde onder meer in 1898 voor de eerste fotografische telescoop. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw kwam de radioastronomie op. De waarnemingen konden niet meer in Leiden gebeuren, want een radiotelescoop moet op een afgelegen plek staan, waar men niet gestoord wordt. De astronomen in Leiden maakten aanvankelijk gebruik van de antennes in Würzburg. Later werden hiervoor de radiotelescopen in Dwingeloo en Westerbork gebruikt.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Wetenschap in Nederland
Geschiedenis Leiden
Zuid-Holland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.