Nieuwegein

Plaats in Utrecht

Nieuwegein is een relatief nieuwe plaats en gemeente. In 1971 werden Jutphaas en Vreeswijk opgeheven en ontstond Nieuwegein. De naam werd ontleend aan het middeleeuwse stadje Geyne, dat destijds een belangrijke handelsstad was.

Geyne

Geyne lag aan de rivier de Geine dat vanaf het huidige Oudegein naar de Hollandse IJssel stroomde. Na de aanleg van de Vaartsche Rijn in 1127 lag de plaats aan een belangrijke waterverbinding met de stad Utrecht. Geyne had destijds stadsrechten. Het bewijs hiervoor werd in 2014 herontdekt. Geyne kreeg deze stadsrechten in 1295 van de Utrechtse bisschop Jan van Sierck. Geyne werd in 1333 door de Hollanders verwoest. Aan het begin van de vijftiende eeuw werd de stad grotendeels verlaten. Huis Oudegein herinnert nog aan Geyne. Oorspronkelijk was het een twaalfde-eeuwse ridderhofstad, maar die werd in 1225 door Floris IV van Holland in de as gelegd.

Bezienswaardigheden

In Nieuwegein staan veel rijksmonumenten. Naast kastelen en kerken zijn dit vooral bouwwerken die herinneren of nog worden gebruikt door de scheepvaart bij Nieuwegein. Aan de Herenstraat staan een aantal interessante woonhuizen uit de zeventiende en de achttiende eeuw. In het gerechtsgebouw uit de achttiende eeuw aan de Herenstraat 18 was jarenlang een restaurant gevestigd. Aan het Hooglandse Jaagpad 5 staat de Watertoren naar een ontwerp van de firma F.J. Stulemeyer & co uit 1911. Daarbij staat ook een dienstgebouw en een directeurswoning uit 1911.

Bestuur

De zelfstandige plaats Nieuwegein ligt in de provincie Utrecht.

De Batau in Nieuwegein

Het kasteel in Nieuwegein dat nu meestal wordt aangeduid als De Batau is ook bekend onder de namen De Baten en De Batouwe. Het kasteel werd in 1381 voor het eerst vernoemd, toen Hubert van Everdingen zes morgen land aan Jan Bokelsz van Rijn overdroeg.
De Batau in Nieuwegein

Fort Jutphaas

Aan het einde van de achttiende eeuw had Nederland zich nauwelijks kunnen verweren tijdens de aanval van het Franse leger. Koning Willem I wilde Nederland weerbaarder maken. Hij liet de Nieuwe Hollandse Waterlinie versterken, met onder meer Fort Jutphaas.
Fort Jutphaas

Kasteel Oudegein

Kasteel Oudegein in Nieuwegein werd in 1211 voor het eerst genoemd. Het kasteel was toen waarschijnlijk een versterkte woontoren. In 1329 kwam Oudegein in het bezit van Hendrik Snoy. Hij was een leenman van Holland. Door de conflicten met Utrecht kwam het kasteel in de vuurlinie te liggen.
Kasteel Oudegein

Kasteel Plettenburg

Kasteel Plettenberg in Nieuwegein stond op de plek waar men in de negentiende eeuw het Fort Jutphaas bouwde als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Plettenberg zou rond 1300 door de heren Van Goye zijn gesticht.
Kasteel Plettenburg

Kasteel Rijnestein

Kasteel Rijnestein aan de Jutphasewetering bij Jutphaas werd in 1392 voor het eerst genoemd, toen Gerrit van Rijn door Hendrik II van Vianen met het huis werd beleend. Rijnestein zou tot 1661 een leen van de Heerlijkheid Vianen blijven.
Kasteel Rijnestein

Kasteel Rijnhuizen

In de veertiende eeuw zou er al een kasteel langs de Vaartsche Rijn in Jutphaas hebben gestaan. In 1459 werd Johan van Rijn met dit landgoed beleend. Hij was de schout van Utrecht. De ridderhofstad werd in 1528 verwoest, maar werd later weer opgebouwd.
Kasteel Rijnhuizen

Stormerdijk

Stormerdijk werd waarschijnlijk rond 1400 gesticht door de familie Van Rijn aan de rand van de Jutphase stroomrug. Het versterkte huis werd verschillende keren verbouwd. Het kasteel werd mogelijk tijdens de oorlog van Utrecht met Holland verwoest.
Stormerdijk

Vronestein

Het kasteel Vronestein bij Jutphaas werd in 1329 voor het eerst in een document genoemd. In dat jaar werd Willem Johansz van Jutphaas door de bisschop in Utrecht beleend met een huis en een landgoed in Jutphaas. Of er toen al een kasteel stond is niet vast te stellen.
Vronestein

Kasteel Wijnestein

Kasteel Wijnestein bij Jutphaas in het huidige Nieuwegein werd in de veertiende eeuw door Floris van Wevelinkhoven, de bisschop van Utrecht, in leen gegeven aan Floris van Jutphaas. De eerste vermelding van het landgoed vond plaats in 1379.
Kasteel Wijnestein

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Utrecht

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.