Maarten Harpertszoon Tromp sneuvelt in 1653

Eerste Engels-Nederlandse Oorlog

De Nederlandse zeeheld Maarten Harpertszoon Tromp sneuvelde tijdens de Slag bij Ter Heijde op 10 augustus 1653. Hij werd door een Engelse scherpschutter dodelijk in de linkerborst getroffen. Volgens ooggetuigen was hij op slag dood, maar anderen beweren dat hij toch nog enkele fraaie laatste woorden had gesproken: "Ik heb gedaan, houdt goeden moed."

Eerste Engels-Nederlandse Oorlog

Het Engelse parlement nam in oktober 1651 de eerste Scheepvaartwet aan, de wet die beter bekend is als Akte van Navigatie. Engeland wilde hiermee de handelspositie van Nederland beschadigen. De spanningen liepen op. In mei 1652 weigerde Maarten Tromp om Engelse schepen te groeten door de vlag naar beneden te halen. De Engelse admiraal Robert Blake liet enkele schoten afvuren. Het derde schot trof de Brederode en daarmee begon de Slag bij Dover, de eerste zeeslag tijdens de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (1652-1654).

Zeeoorlog

Nadat Witte de With in de Slag bij de Hoofden was verslagen werd Maarten Harpertszoon Tromp weer benoemd als bevelhebber. De grootste overwinning van Tromp in deze oorlog was de Slag bij de Singels op 10 december 1652 bij de kaap van Dungeness in Kent. Tromp werd echter verslagen in de Driedaagse Zeeslag bij het eiland Portland in het Kanaal. Ook de volgende confrontatie, de Zeeslag bij Nieuwpoort, eindigde in een Britse overwinning. De Engelsen begonnen daarna aan een blokkade bij de Nederlandse kust. Tromp trachtte deze blokkade te doorbreken bij Ter Heijde, een plaatsje ten zuiden van Den Haag en Scheveningen.

Slag bij Ter Heijde

Tijdens de Slag bij Ter Heijde leden de Nederlanders een groot verlies. Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp werd op zijn vlaggenschip Brederode in de borst geraakt door een musketkogel van een Engelse scherpschutter. De kapitein van de Brederode, Egbert Bartolomeusz Kortenaer, hield het overlijden van Tromp geheim, maar ook deze zeeslag kon niet meer gewonnen worden.

Blokkade

De Nederlandse vloot verloor tien schepen, waaronder het Wapen van Zeeland, de Dolphijn en de Omlandia, terwijl de Britten slechts één schip verloren. De Britse vloot had echter ook veel schade opgelopen. De schepen waren uiteengedreven, waardoor de blokkade effectief doorbroken was. Vijfentwintig Nederlandse schepen besloten zich terug te trekken. Ze voeren in de richting van Rexel. Hoewel Witte de With tegen opgeven was besloot hij deze terugtrekkende vloot te dekken.

Grafmonument

Na de Slag bij Ter Heijde werd het lijk van Maarten Harpertszoon Tromp per koets van Den Helder over het strand naar Den Haag gereden. Vervolgens ging het met een schuit naar Delft, waar Maarten Harpertszoon Tromp werd begraven in de Oude Kerk. Het grafmonument werd vervaardigd door uit Vlaanderen afkomstige Rombout Verhulst (1624-1698). Het ontwerp is waarschijnlijk van Jacob van Campen, de zeeslag is van Willem de Keyser. Rombout Verhulst was later ook betrokken bij het ontwerp en van de grafmonumenten van Willem Joseph van Ghent, Egbert Bartolomeusz Kortenaer, Michiel de Ruyter en Johan Evertsen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Nederlanders en de Zeevaart

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.