Leersum

Plaats in Utrecht

Het dorp Leersum ligt aan de zuidelijke flank van de Utrechtse Heuvelrug en aan de rand van het daarop aansluitende laagveengebied. De plaats werd in de elfde eeuw voor het eerst genoemd toen de bezittingen van de abdij van Werden bij Essen is kaart werden gebracht.

Middeleeuwen

In dit abdijregister stond Leersum genoemd als 'Hlarasheim'. Dit zou 'op een open plek in het bos gelegen woonplaats' hebben betekend. De geschiedenis van de Michaëlkerk in Leersum gaat terug tot de veertiende eeuw. Het was toen een kleine romaanse kerk die gewijd werd aan de aartsengel Michaël. De kerktoren werd omstreeks 1500 gebouwd. Bovendien werd de kerk toen uitgebreid met een transept.

Kasteel Broekhuizen

In Leersum werden in de middeleeuwen enkele kastelen gebouwd. Het huidige Kasteel Broekhuizen staat op de plaats van een middeleeuwse voorganger. In de zeventiende eeuw was het een echt kasteel met een gracht en een ophaalbrug. Dat kasteel werd in 1794 afgebroken voor de bouw van een nieuw huis in neoclassicistische stijl.

Zuylenstein

Kasteel Zuylenstein werd in de veertiende eeuw gesticht. Het destijds indrukwekkende kasteel behoorde in de 17e eeuw toe aan prins Frederik Hendrik. Het kasteel werd in de Tweede Wereldoorlog gebombardeerd door de Engelsen. Bij de dorpskerk van Leersum staat de eeuwenoude herberg King William. Koning-stadhouder Willem III zou daar regelmatig overnacht hebben.

Leersumse Kei

De Leersumse Kei is een toeristische trekpleister. De twaalfduizend kilo zware kei werd aan het begin van de twintigste eeuw door arbeiders van een grindgroeve bij de Scherpenzeelseweg gevonden. Deze Scandinavische steen werd in de ijstijd door gletsjers naar deze streek gebracht. De Leerumse Kei is misschien minder bekend als die in Amersfoort, maar de steen in Leersum is veel zwaarder. De Leersumse Kei ligt tegenwoordig langs de Gaspeldoornlaan.

Graftombe

Op de Donderberg in het noordwesten van Leersum staat een merkwaardige graftombe in de vorm van een antieke tempel. Deze veertien meter hoge graftombe is het mausoleum voor de familie Van Nellestein, die op kasteel Broekhuizen woonde. Iets verderop op de Lombokheuvel staat nog een merkwaardig gebouw: de folly Uilentoren. Dit uitkijkpunt staat op het hoogste punt van het voormalige landgoed Lombok.

Bestuur

Leersum was tot 2006 een zelfstandige gemeente in de provincie Utrecht. De plaats ging toen op in de nieuwe gemeente Utrechtse Heuvelrug. De gemeente Utrechtse Heuvelrug bestaat uit de dorpen Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Leersum, Maarn, Maarsbergen en Overberg.

Huis Zuylenstein

Huis Zuylenstein, ook wel geschreven als Zuilenstein, was een ridderhofstad in Leersum. Dit huis in de provincie Utrecht werd aan het einde van de veertiende eeuw voor het eerst vermeld in een document. Zuylenstein stond in het leenregister van de bisschop van Utrecht.
Huis Zuylenstein

Broekhuizen

Het huidige kasteel Broekhuizen in Leersum dateert uit het begin van de negentiende eeuw. Het drie verdiepingen hoge huis werd tussen 1794 en 1810 gebouwd op een landgoed waar eerder een kasteel stond.
Broekhuizen te Leersum

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Utrecht

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.