Laren in Noord-Holland

Dorp in het Gooi

Laren is een van de langst bewoonde plekken in de Gooistreek. De plaatsnaam is afgeleid van het woord laar, waarmee een open plek in een bos werd aangeduid. Het boerendorp werd aan het einde van de negentiende eeuw 'ontdekt' door kunstenaars.

Jozef Israëls

Jozef Israëls bezocht Laren rond 1870. Hij bezocht de streek met zijn zoon Isaac Israëls. Op de kunstclub in Den Haag vertelde hij met veel enthousiasme over de rust en de schoonheid van Laren en omgeving. Laren was in die jaren en klein boerendorp. De weefindustrie was een belangrijke bron van inkomsten. De komst van de kunstenaars en een betere verbinding met Hilversum en Amsterdam veranderden deze situatie. Laren werd een forensendorp voor welgestelden. Albert Neuhuys en Anton Mauve waren de eersten, die na vader en zoon Israël, Laren bezochten. Later volgden ook Jan Sluijters, Ferdinand Hart Nibbrig, Hein Kever, Arina Hugenholtz en Willem Steelink.

Anton Mauve

Anton Mauve (1838-1888), bekend als leermeester van Vincent van Gogh, was een van de oprichters van de Larense School. Hij werd in Zaandam geboren en groeide op in Haarlem. Zijn vader, de dominee Willem Carel Mauve, had geen bezwaar tegen de wens van zijn zoon om kunstenaar te worden, maar stelde wel de eis dat hij een akte voor het geven van tekenonderwijs zou halen, want dat gaf maatschappelijke zekerheid. Anton Mauve schilderde aan het begin van zijn loopbaan in de stijl van de Haagse School. Dit was een beweging van kunstenaars die tussen 1860 en 1900 in Den Haag werkten. Hij bewonderde de kunstenaars van de School van Barbizon. Dat waren de eerste kunstenaars die aan het begin van de negentiende eeuw in de vrije natuur schilderden.

Larense School

De Larense School is de verzamelnaam voor de kunstenaars die aan het einde van de negentiende en aan het begin van de twintigste eeuw werkzaam waren in en rond het dorp Laren. Zoals gezegd, kwamen de kunstenaars die in Laren kwamen schilderen vooral uit Den Haag. De Haagse kunstenaars idealiseerden de werkelijkheid. Zij zetten zich af tegen de romantische traditie, die in het midden van de negentiende eeuw in Nederland haar hoogtepunt bereikte. De kunstenaars kozen voor typisch Hollandse taferelen: riviergezichten, polders, molens en visserstaferelen. Het dorpsleven van Laren en de heidegezichten vormden mooie uitgangspunten voor het ideale Nederlandse landschap.

Aandoenlijk mooi

"Het is aandoenlijk mooi hier, van een fijnheid van lijnen en lieflijke poëzie straalt uit alles, binnenhuizen, wegen, akkers, prachtige heide en bosjes en de mensen is van het liefste soort dat te bedenken is," schreef Anton Mauve in juni 1882. Dankzij Mauve werd Laren een begrip in de Nederlandse kunstwereld. Hij werkte daar veel in de natuur en heeft er een groot aantal heidegezichten met schapen geschilderd. Het schilderij met de terugkerende kudde is tamelijk donker, want de herders maakten optimaal gebruik van het daglicht. Zij brachten hun kudde pas bij het vallen van de avond weer naar de schaapskooi. Veel andere schilderijen van Anton Mauve uit deze periode zijn aanmerkelijk lichter van toon. Je kunt zeggen dat de kunstenaar in Laren zijn 'grijze palet' inruilde voor een lichter en rijker schema van basiskleuren.

Bezienswaardigheden

De dorpskern van Laren is een beschermd dorpsgezicht. De neogotische Sint-Jansbasiliek uit 1924 werd ontworpen door Wolter te Riele. De kruisbasiliek werd gewijd aan Sint Jan de Doper. De kerk vormt met de pastorie op Brink 33, het voormalige klooster op Brink 29 en de voormalige meisjesschool een monumentale gevelwand langs de oostzijde van de Brink te Laren. De wevershuisjes aan de Kerklaan zijn ook interessante rijksmonumenten. De Korenmolen in Laren werd gebouwd in 1773. Het eenbeukige schip van de hervormde Johanneskerk aan de Naarderstraat werd omstreeks 1500 gebouwd. Het koor is verdwenen. De watertoren van Laren werd tussen 1931 en 1933 gebouwd in opdracht van het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland. De watertoren werd ontworpen door architect Wouter Hamdorff.

Singer Laren

Op kunstgebied is er het een en ander te beleven in Laren. Singer Laren is een kunstmuseum en theaterzaal. De vaste museumcollectie wordt Singer Collectie genoemd. In deze verzameling van drieduizend kunstwerken treft u onder meer werken aan van Leo Gestel, Bart van der Leck, Ferdinand Hart Nibbrig en Jan Sluijters. De museumtuin werd ontworpen door de vermaarde tuinarchitect Piet Oudolf. Op 18 september 1907 werd de Mauvepomp bij de Coeswaerde onthuld ter nagedachtenis aan Anton Mauve. De kunstenaar heeft in villa 'Ariëtta' gewoond. Deze villa staat aan de Naarderstraat, schuin tegenover het Singer Laren.

Bestuur

De zelfstandige plaats Laren ligt in de provincie Noord-Holland.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip als u meer wilt weten over kunst en belangrijke kunstenaars.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Noord-Holland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.