Knodsenburg bij Nijmegen

Fort aan de Waal bij Lent

De schans Knodsenburg aan de Waal bij Lent speelde een belangrijke rol tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De schans werd in 1585 gebouwd door de opstandelingen. Zij wilden vanuit dit fort de stad Nijmegen belegeren, maar fort Knodsenburg in Lent werd al snel ingenomen door de Spanjaarden. In 1590 werd Knodsenburg door prins Maurits veroverd en gebruikt tijdens het Beleg van Nijmegen.

Betuwe

De Spanjaarden beschikten nu over een fort op een strategische plek waarmee zij Nijmegen en het gebied tussen Waal en Rijn, de Betuwe, konden controleren, maar er gebeurde weinig in de Betuwe en de Spanjaarden lieten het fort later ontmantelen. Men zal gedacht hebben dat de Waal een goede barrière zou vormen als het leger van de opstandige provincies een aanval vanuit het noorden op de stad zouden uitvoeren.

Prins Maurits

Prins Maurits van Nassau kon de stellingen van Knodsenburg daarom in 1590 gemakkelijk innemen. Hij liet het fort versterken en aan de zuidkant uitbreiden met een redan, een versterking van twee wallen die elkaar raakten onder een hoek van negentig graden. Maurits gebruikte Knodsenburg een jaar later om Nijmegen in te nemen. Parma zag het gevaar en probeerde Knodsenburg nog in te nemen, maar de aanval mislukte.

Inname Nijmegen

Prins Maurits had geluk dat de waterstand in de Waal laag was. Bij Weurt had hij een pontonbrug over de Waal laten leggen, zodat zijn troepen Nijmegen konden omsingelen en de stad vanuit alle richtingen konden beschieten. Door deze beschietingen werd de spits van de Sint-Stevenskerk vernield. Ook een aantal poorten kon door het Staatse leger vernietigd worden. Op 20 oktober 1591 kwam burgemeester Derrick Vlemminck met een aantal onderhandelaars naar het kampement van prins Maurits. Lang duurden de onderhandelingen niet. Vlemminck werd gedwongen om akkoord te gaan met de voorwaarden van Maurits. Het enige wat Maurits toezegde was een absoluut pardon.

Bouwgeschiedenis

Knodsenburg werd in 1585 tijdens de Tachtigjarige Oorlog door het Staatse leger gebouwd als schans met vier bastions en een gracht. Dit fort werd na de verovering door de Spanjaarden ontmanteld. Na de herovering in 1590 begon prins Maurits aan het herstel van Knodsenburg. Hij liet de schans versterken en uitbreiden. Aan de stadkant werd een redan gebouwd. Een redan bestaat uit twee wallen die elkaar onder een hoek van negentig graden raken. Knodsenburg werd in de zeventiende eeuw verder verbeterd. De schans kreeg de vorm van een ster met als verdediging een extra gracht.

Verval

Knodsenburg raakte in de negentiende eeuw in verval. Het fort werd in 1808 door de overheid verkocht, waarna Knodsenburg werd ontmanteld. Deze eeuw vond er archeologisch onderzoek plaats. De archeologen vonden twee kanonslopen van gesprongen kanonnen en overblijfselen van gesneuvelde soldaten. Dit onderzoek vond plaats voordat men begon met 'Ruimte voor de rivier'. Bij dit project werd aan de zijde van Lent een nevengeul gegraven, die bij hoge waterstanden zorgt voor een snellere doorstroming van de Waal. Hierdoor ontstaat een lagere waterstand en vermindert de kans op een overstroming.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. Knodsenburg bij Nijmegen komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.