Jacob van Campen (1596-1657)

Nederlandse kunstenaar en architect

De Nederlandse kunstenaar en architect Jacob van Campen is vooral bekend geworden door zijn paleizen en kerken. Zijn belangrijkste ontwerpen waren het Paleis Noordeinde en het imposante Stadhuis op de Dam, dat in de Franse tijd door koning Lodewijk als paleis in gebruik genomen werd.

Heer van Randenbroek

Jacob van Campen werd op 2 februari 1596 geboren in Haarlem. Jacob was niet afhankelijk van opdrachten. Van zijn grootvader aan moederszijde erfde hij het adellijke huis Randenbroek bij Amersfoort met de daaraan verbonden titel Heer van Randenbroek. Hij heeft dit huis tot aan zijn dood op 13 september 1657 bewoond. Hij vatte het plan op om te gaan schilderen en hij was er dermate goed in, dat hij in 1614 in het Sint-Lucasgilde in Haarlem ingeschreven werd.

Andrea Palladio

Korte tijd later vertrok hij naar Italië om zich daar te verdiepen in de schilderkunst en de architectuur. In Italië maakte hij kennis met de klassieke architectuur en het werk van Andrea Palladio en Vincenzo Scamozzi. Hieruit ontwikkelde hij een eigen bouwstijl die veel navolging kreeg en Hollands classicisme wordt genoemd. Jacob van Campen nam vooral de kolommen die zich over meerdere etages uitstrekten van Andrea Palladio over. Hij combineerde dit met de in Nederland gebruikelijke baksteenbouw.

Amsterdam

Jacob van Campen liet zich gelden als een bouwheer van stand. Hij wilde zich graag voor interessante projecten inzetten, maar trok zich terug als de opdrachtgever zich te veel bemoeide met zijn ontwerp. Jacob wilde vooral zijn eigen dromen verwezenlijken. Aspecten die hem minder boeiden liet hij aan zijn medewerkers over. Zijn eerste grote opdracht kreeg hij in 1625 van zijn vrienden Balthasar en Johan Coymans. Zij waren de zoons van een vermogende koopman en stichter van het handelshuis Coymans. Jacob van Campen heeft waarschijnlijk alleen de voor- en achtergevel van het Coymanshuis aan de Keizersgracht ontworpen. In Amsterdam heeft hij later nog enkele kleinere projecten uitgevoerd, zoals het Accijnshuis aan de Oudebrugsteeg en de later afgebrande schouwburg aan de Keizersgracht. Jacob van Campen heeft ook gewerkt aan de Olofskapel en aan de Nieuwe Kerk. De door hem ontworpen tweede Heiligewegspoort is helaas gesloopt.

Architectuur

Belangrijke bouwwerken van Jacob van Campen zijn het nieuwe stadhuis van Amsterdam, het tegenwoordige Paleis op de Dam, het Mauritshuis in Den Haag, Paleis Noordeinde in Den Haag en Hofwijck in Voorburg. Hij was waarschijnlijk ook betrokken bij de bouw van de buitenplaats Huis ten Bosch in Maarssen.

Kerken

Behalve buitenplaatsen en paleizen ontwierp Jacob van Campen ook een groot aantal kerken, zoals de Nieuwe Kerk in Haarlem en de kerken in Renswoude en Hooge Zwaluwe. Hij werd ook betrokken bij de bouw van de Westerkerk en de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Zijn naam werd gegeven aan de eerste schouwburg van Amsterdam. De schouwburg van Van Campen aan de Keizersgracht brandde af in 1772.

Overlijden

Jacob van Campen overleed op 13 september 1657 op zijn buitenplaats Randenbroek bij Amersfoort. Hij werd begraven in de Sint-Joriskerk in Amersfoort. De architect is nooit getrouwd geweest, maar hij liet wel een zoon achter. Deze zoon, Alexander van Campen, ontving van de zus van Van Campen een levenslange jaarrente van honderd gulden.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.. Jacob van Campen komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.