Hugo de Groot ontsnapt in boekenkist

Ontsnapping uit Loevestein

De Nederlandse rechtsgeleerde Hugo de Groot wordt tot ver buiten onze landsgrenzen gerespecteerd. In het buitenland wordt Hugo de Groot vooral herinnerd vanwege zijn rechtsgeleerdheid. De miraculeuze ontsnapping in een boekenkist uit Slot Loevestein was daar lange tijd alleen bekend bij goed geïnformeerde historici.

Gevangenschap

De wetenschapper Hugo de Groot werd tijdens het Twaalfjarig Bestand in de Tachtigjarige Oorlog beschuldigd van hoogverraad en in mei 1619 tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Hij moest deze straf uitzitten op Slot Loevestijn bij Gorinchem. Het was geen eenzame opsluiting. Hugo mocht zijn echtgenote Maria van Reigersberch en een dienstmeisje meenemen. Zijn vrouw heeft waarschijnlijk het idee van de vlucht met de boekenkist bedacht en voorbereid. Deze boekenkist bracht de wetenschapper regelmatig nieuwe studieboeken.

Vlucht

Elsje van Houwelingen, het dienstmeisje van het echtpaar De Groot, vergezelde de boekenkist tijdens de vlucht. Zij zou hierover vertellen aan een dominee uit Amsterdam, die het verhaal later in een boekje vastlegde. Hierdoor weten we dat Hugo de Groot maandenlang oefende om urenlang opgevouwen in de kist te vertoeven. Tijdens zijn vlucht op 22 maart 1621 zou hij slechts gekleed zijn gegaan in ondergoed en zijden kousen. Hugo zal het toch benauwd hebben gehad in de dichte kist. Elsje van Houwelingen vergezelde de kist naar het huis van de bevriende koopman Adriaan Daetselaar aan de Grote Markt in Gorinchem. Zijn echtgenote regelde kledij. In de kleren van een metselaar zou hij minder opvallen, maar geheel zonder gevaar was zijn vlucht nog altijd niet, want hij zou inmiddels op Loevestein worden gemist.

Parijs

In de stoffige kleding van de metselaar vluchtte Hugo de Groot verder. Een koetsier bracht hem aar Waalwijk. Bij het afrekenen stuntelde Hugo met de geldstukken, maar gelukkig sloeg de koetsier geen alarm. Vervolgens ging het in maart 1621 via Antwerpen naar Parijs, waar hij later met zijn echtgenote werd herenigd. Dankzij een toelage van de Franse koning kon hij zich in Parijs geheel toeleggen op het schrijven van zijn wetenschappelijke boeken.

Mare Liberum

De invloedrijkste boeken van Hugo de Groot gaan over geschiedenis en recht. Zijn beroemdste werk is 'De iure belli ac pacis' (Over het recht van oorlog en vrede). Deze studie verscheen in 1625. Volgens kenners vormt dit werk de basis voor het moderne volkenrecht. Een andere belangrijke juridische studie gaat over 'Mare Liberum', ofwel het principe van vrije handel op zee. De term werd voor het eerst geformuleerd door Hugo de Groot in 'Mare Liberum'. Deze studie verscheen in 1609 in Leiden.

Dertigjarige Oorlog

Hugo de Groot was vanaf 1634 gezant van Zweden in Parijs. Zweden streed tijdens de Dertigjarige Oorlog aan de zijde van de Duitse protestanten. Het was de taak van Hugo de Groot om in Parijs steun voor de Zweedse zaak te zoeken. Hij bleek niet erg geschikt voor dit diplomatieke werk. In 1644 werd hij naar Zweden geroepen. Hugo de Groot overleed op de terugweg in augustus 1645. De wetenschapper werd begraven in de Nieuwe Kerk in Delft.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.