Hartebrugkerk

Monument in Leiden

De Hartebrugkerk in Leiden heet eigenlijk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen. Men gebruikt in Leiden echter meestal de naam van de toenmalige brug over de Mare. Inmiddels zijn de Lange en Stille Mare gedempt.

Koeliekerk

De Hartebrugkerk wordt ook wel Koeliekerk genoemd. Dat is een verbastering van de moeilijke Latijnse spreuk op de gevel: "Hic Domus Dei Est Et Porta Coeli." Deze woorden staan voor: Dit is het huis des Heren en de poort van de hemel. Deze spreuk werd pas in 1904 op de kerkgevel aangebracht.

Schuilkerken

Om de protestanten niet te bruuskeren werd bij de aankoop van de grond in het centrum van Leiden door de katholieken met stromannen gewerkt. De pastoor hield zich hierbij op de achtergrond. In de Franse tijd hadden de katholieken weer de mogelijkheid gekregen om hun geloof in alle openheid te belijden. Sinds de Reformatie in de zestiende eeuw hadden zij gebruik moeten maken van schuilkerken. Vaak was een schuilkerk verborgen achter de gevel van een gewoon woonhuis.

Inhaalslag

In de negentiende eeuw konden ook in Leiden weer katholieke kerken gebouwd worden. Er vond een inhaalslag plaats. In de jaren dertig van de negentiende eeuw werden bijna tegelijkertijd drie katholieke kerken gebouwd. Hiervan is alleen de Hartebrugkerk overgebleven. De Petruskerk (1836) en Mon Pèrekerk (1839), allebei aan de Haarlemmerstraat, staan er niet meer. Deze kerken werden afgebroken voor andersoortige nieuwbouw.

Theo Molkenboer

De Hartebrugkerk werd in 1836 gebouwd naar een ontwerp van Theo Molkenboer (1796-1863). Deze Leidse architect bouwde verschillende katholieke kerken in zijn woonplaats. Hij was een van de belangrijkste architecten van het neoclassicisme en de vroege neogotiek. Hij ontwierp ook de Onze-Lieve-Vrouwekerk aan de Keizersgracht in Amsterdam.

Kerktoren

In 1892 werd de Hartebrugkerk voorzien van een nieuwe toren. Deze toren werd ontworpen door Leo van der Laan, de architect die ook de winkel voor Vroom en Dreesmann in Leiden ontwierp. Bij het door M. Maarschalkerweerd vervaardigde orgel vinden we weer een Latijnse spreuk: Laudate Dominum in Coro et Organo" (Looft de Heer met koorgezang en orgelspel).

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Zuid-Holland
Geschiedenis Leiden

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.