De Batau in Nieuwegein

Kasteel in Utrecht

Het kasteel in Nieuwegein dat nu meestal wordt aangeduid als De Batau is ook bekend onder de namen De Baten en De Batouwe. Het kasteel werd in 1381 voor het eerst vernoemd, toen Hubert van Everdingen zes morgen land aan Jan Bokelsz van Rijn overdroeg. Het kasteel stond langs de Jutphase wetering in Nieuwegein.

Hofstede

In 1473 werd voor het eerst melding gemaakt van een hofstede. De woontoren werd in dat jaar overgedragen aan de heer van Vianen, die het kasteel vervolgens beleende aan zijn nicht Foyse Malsen, de dochter van Hendrik Malsen. Foyse Malsen was getrouwd met Gijsbert van der Donk. Hun zoon droeg kasteel De Batau in 1487 over aan Adriaan van Rijn van Jutphaas. Hij had hiervoor geld moeten lenen en kon dit niet terugbetalen. Hierdoor werd de hypotheekverstrekker Daniel van der Heide al een jaar later eigenaar van De Batau.

Kasteel

De Batau werd in 1539 vermeld op een lijst van ridderhofsteden in Utrecht. Het huis was toen in leen bij Jasper van Everdingen, die getrouwd was met Agnes van der Heide, een nazaat van Daniel van der Heide. In latere jaren werd De Batau door verschillende families bewoond. We weten niet hoe het kasteel er precies heeft uitgezien. Vermoedelijk heeft bij het huis tot de sloop een woontoren gestaan met een oppervlakte van vijf bij vijf meter.

Louis Philippus Serrurier

Deze toren is prominent te zien op de door Louis Philippus Serrurier (1706-1751) gemaakte afbeelding van De Batau. Deze kunstenaar heeft een groot aantal tekeningen van stads- en dorpsgezichten in Nederland gemaakt. Hij kopieerde ook tekeningen van andere kunstenaars, zoals Cornelis Pronk. Serrurier maakte ook veel tekeningen van kastelen, zoals Geerestein in Woudenberg en de ridderhofstad Den Engh in Vleuten.

Sloop

Het kasteel werd in de achttiende eeuw in opdracht van Johannes Swellengrebel gesloopt. Na de afschaffing van het leenstelsel in 1798 bouwde men er een boerderij. Van kasteel De Batau rest na de sloop in de achttiende eeuw alleen nog een omgracht terrein in een particuliere tuin. Op een deel van het voormalige kasteelterrein bouwde men een moderne boerderij.

Huidige situatie

Het kasteel stond aan de zuidzijde van de Jutphase wetering langs de Nedereindseweg in Nieuwegein. Het kasteeleiland en een deel van de oorspronkelijke omgrachting zijn nog steeds zichtbaar in het landschap. Een van de stenen die de toegang tot het terrein markeren, is een fragment van een zandstenen fries met beslagwerk. Men zegt dat deze steen uit 1600 dateert.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Kastelen en Buitenplaatsen in Nederland
Kastelen Utrecht
Geschiedenis Utrecht

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de ontstaansgeschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Het woord kasteel werd in de middeleeuwen nooit gebruikt als aanduiding voor een kasteel, in welke hoedanigheid dan ook. De term kasteel wordt pas sinds de laatste eeuwen gebruikt en geldt als een soort verzamelnaam voor alle vormen van kastelen. In de middeleeuwen werden kasteelachtige gebouwen aangeduid als: huis, stins of steenhuis, burg of burcht, slot, borg, havezate, ridderhofstad of toren.
Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.