Bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940
Duitse lezing
Foto YorickGroen (CC BY-SA): Herdenking vuurgrens Rotterdam 1940 in 2007
De Nederlandse kranten werden na de Nederlandse capitulatie gedwongen om berichten van de bezetter in de krant te plaatsen. Om duidelijk te maken dat het bericht niet de mening van de redactie weerspiegelde, noemde de Provinciale Drentsche en Asser Courant de Duitse uitleg over het bombardement 'Een officiële lezing'.Oorlog
In de nacht van 10 mei 1940 om 3:55 trok het Duitse leger de Nederlandse grens over. De Duitse luchtmacht bombardeerde de vliegvelden en wierp mijnen af bij Hoek van Holland in de Nieuwe Waterweg. Duitse parachutisten sprongen bij de Moerdijkbrug, bij de wijk Feijenoord en de Waalhaven uit vliegtuigen. Vliegveld Waalhaven was al snel in Duitse handen. Met transportvliegtuigen werden daar nieuwe Duitse troepen afgezet. Zij rukten op naar de Maasbruggen. De in Rotterdam gelegerde mariniers probeerden de Maasbruggen te heroveren. De te hulp gekomen torpedojager Hr. Ms. Van Galen werd in de Nieuwe Waterweg in brand geschoten. Aan het einde van de eerste oorlogsdag was een groot deel van Rotterdam-Zuid bezet door de Duitsers en aan de noordelijke Maasoever hadden ze al een klein bruggenhoofd. De negende Duitse pantserdivisie bereikte op 13 mei de Moerdijkbrug.Bombardement
Op 14 mei 1940 ontving de Nederlandse commandant in Rotterdam om 10:30 uur een ultimatum tot overgave. De stad zou vernietigd worden als het aanbod niet werd geaccepteerd. De Nederlandse besluitvorming ging niet snel genoeg. Om 13:30 uur kwam een tweede ultimatum. Terwijl de onderhandelingen nog in volle gang waren verschenen Duitse bommenwerpers boven de stad. Zij kwamen te vroeg en werden gewaarschuwd met lichtkogels. De helft keerde terug, maar de andere Heinkels IIID's lieten op 14 mei tussen 13:27 en 13:40 hun bommen op de stad vallen. 158 vliegtuigbommen van 250 kilo en 1.150 bommen van 50 kilo veranderden het stadscentrum van Rotterdam in een puinhoop. Het bombardement vernietigde een groot deel van het centrum, waarna er een grote stadsbrand ontstond. Het zou nog tot midden augustus duren, voordat de brandweer de bluswerkzaamheden kon staken. Meer dan 650 Rotterdammers verloren het leven. Meer dan 24.000 woonhuizen gingen verloren, waardoor 80.000 inwoners dakloos werden. Het eens zo schilderachtige hart van de havenstad verdween bijna geheel. Het standbeeld van Erasmus, het postkantoor, het stadhuis en het Beursgebouw aan de Coolsingel stonden nog overeind. Nog dezelfde dag besloot de Nederlandse bevelhebber Henri Winkelman tot capitulatie. De koningin, haar familie en de Nederlandse regering hadden zich inmiddels al in Londen gevestigd.Overgave te laat
De Duitse versie van het Bombardement op Rotterdam in de Tweede wereldoorlog wijkt in belangrijke mate af van hetgeen later bekend werd. Zij beriepen zich in het persbericht op noodweer. Rotterdam was frontstad geworden en men had getracht om het bombardement te voorkomen. "Op 13 mei 's avonds ging, na overleg met de Duitse troepencommandant, een predikant over de Maasbrug naar de Nederlandse commandant teneinde hem te bewegen de tegenstand op te geven en de noordelijke Maasoever te ontruimen." Op 14 mei zou nog een Duitse parlementariër over de brug zijn gezonden met een uitstel van drie uur voor de overgave en de ontruiming van Rotterdam te verlenen. "Toen de Nederlandse commandant eindelijk, echter te laat, zich voor overgave verklaarde, zweeg weliswaar de Duitse artillerie, doch kon de getroffen maatregelen in de lucht slechts gedeeltelijk worden ingetrokken, aangezien de Duitse vliegtuigen al waren gestart," schreef de Duitse persdienst. "Door de hardnekkige verdediging van Rotterdam had de stad, die daardoor tot gewoon strijdgebied was geworden, haar rechten als open stad prijsgegeven."Rokende puinhoop
Na het Spaanse Guernica en het Poolse Warschau was Rotterdam de derde stad die door de Duitse luchtmacht in as werd gelegd. Op de dag van het bombardement was Nederland al vier dagen in oorlog met Duitsland. Op de eerste dag waren er Duitse parachutisten geland in Rotterdam-Zuid, maar het lukte hen niet om over de bruggen het centrum te bereiken. De Nederlandse soldaten hielden goed stand in Rotterdam. In Rotterdam gelegerde mariniers voerden op de derde oorlogsdag een tegenaanval uit, maar deze aanval mislukte jammerlijk. De Duitsers dreigden met een bombardement, maar hun ultimatum was slordig geschreven en niet ondertekend. De Nederlandse legerleiding wilde tijd rekken en vroeg een fatsoenlijke verklaring. Er ging iets mis met de communicatie. Vanuit Bremen waren de bommenwerpers al onderweg. Een deel van het eskader merkte het rode sein wel op tijd en wierp de bommenlast af in de Hoekse Waard en in Strijen. De andere bommenwerpers deden hun werk: in amper vijftien minuten veranderde het centrum van Rotterdam in een rokende puinhoop.Herinnering
Het bombardement in mei 1940 was de meest ingrijpende gebeurtenis in de geschiedenis van de stad. De gevolgen zijn nog overal zichtbaar. Tachtig procent van het centrum werd verwoest. Achthonderd mensen kwamen om het leven en een veelvoud hiervan werd dakloos. Na het bombardement ontstond een hevige stadsbrand. Op de brandgrens van het in mei 1940 verwoeste gebied bracht Rotterdam in 2010 een markeringen aan. In Rotterdam staan verschillende monumenten die herinneren aan de meidagen. Op het Oostplein staat het Mariniersmonument. Aan de Leuvenhaven herinnert een beeld van Ossip Zadkine aan de verwoeste stad. Op de hoek van de Oudedijk en de Willem Ruyslaan, op de plaats waar de stadsbrand in mei 1940 ophield, staat het oorlogsmonument Steen van de miljoenen tranen. Aan de Boompjes worden de opvarenden van de Nederlandse koopvaardijschepen herdacht met De Boeg, een zesenveertig meter hoog oorlogsmonument van aluminium.Herbouw
Het tempo waarmee het stadshart van Rotterdam na de Tweede Wereldoorlog werd herbouwd, dwong overal respect af. Rotterdam werd een stad van bouwen en van werken. Rotterdam werd in 1962 voor goederenvervoer wereldhaven nummer één.Steen van de miljoenen tranen
Het oorlogsmonument Steen van de miljoenen tranen staat op de plaats waar de stadsbrand na het bombardement in mei 1940 na enkele dagen ophield, want zo gaat dat: eerst komen de bommen, dan ontstaat er brand en daarna komt de eeuwige pijn. De tranen zullen pas opdrogen na het overlijden van de laatste getuige.Steen van de miljoenen tranen
De Boeg in Rotterdam
Met een zesenveertig meter hoog oorlogsmonument van aluminium aan de Boompjes in Rotterdam worden de opvarenden van de Nederlandse koopvaardijschepen herdacht die in de Tweede Wereldoorlog hun leven verloren. Het monument De Boeg werd op 10 april 1957 onthuld door prinses Margriet.De Boeg in Rotterdam
Mariniersmonument in Rotterdam
Op het Oostplein in Rotterdam herinnert het Mariniersmonument van kunstenaar Titus Leeser aan de strijd in de meidagen van 1940. Het beeld staat tegenover de plaats waar de marinierskazerne stond.Mariniersmonument in Rotterdam
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de geschiedenis en de interessante monumenten en plekjes in de havenstad Rotterdam. Lees 'Rotterdam: Geschiedenis en wetenswaardigheden' als u meer wilt weten over de fascinerende geschiedenis van Rotterdam. het Bombardement op Rotterdam op 10 mei 1940 komt ook voor in onze uitgave over de geschiedenis van Rotterdam.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Geschiedenis Nederland
Geschiedenis NederlandGeschiedenis Zuid-Holland
Geschiedenis Rotterdam
Leestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip bij liefhebbers
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
van geschiedenis en cultuur.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Rotterdam
Rotterdam is een fascinerende stad. Toeristen voelen zich er meestal direct thuis en vervelen zich niet want de stad heeft veel interessants te bieden. De auteur Ruud van Capelleveen toont en vertelt in 'Rotterdam: Geschiedenis en wetenswaardigheden' over honderdvijftig plaatsen, personen en gebeurtenissen die belangrijk zijn voor de geschiedenis van de stad aan de Maas.Rotterdam
Geschiedenis
Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.