Beleg van Alkmaar

Tachtigjarige Oorlog

Aan het begin van 1573 begon men in Alkmaar met de bouw van nieuwe vestingwerken naar een ontwerp van Adriaen Anthonisz. Toen de Spanjaarden voor de poorten verschenen was de vesting nog niet klaar. De bastions en de wallen waren alleen gereed aan het zuidwesten van de stad.

Vesting rond Alkmaar

Alkmaar werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog, op 21 augustus 1573, omsingeld. De Spanjaarden vielen al een dag later aan. Hierbij vielen aan beide zijden dodelijke slachtoffers, maar de stedelingen konden de aanval afslaan. Een dag later stuurde Jacob Cabeliau, de bevelhebber in Alkmaar, een boodschapper naar gouverneur van het Noorderkwartier, Diederik Sonoy, met verzoek om de stad zo snel mogelijk te ontzetten. Hij verzocht om versterking en vroeg de dijken door te steken, waardoor de polder rond Alkmaar onder water zou komen te staan. De bevolking van Alkmaar was niet onverdeeld: sluiten we ons aan bij de Opstand van Willem van Oranje of gehoorzamen we de Spaanse landsheer Filips?

Don Frederik

Het Spaanse leger stond onder leiding van Don Frederik, de zoon van de hertog van Alva. Nadat verschillende aanvallen op de stad mislukt waren en zijn versterkingen onder water kwamen te staan, doordat in opdracht van de prins van Oranje de dijken waren doorgestoken, trok Don Frederik zich terug. Op 8 oktober 1573 verlieten de laatste Spaanse soldaten hun stellingen. Deze dag, Alkmaars Ontzet, wordt nog altijd gevierd.

Nasleep

Alkmaar was de eerste Nederlandse stad die het machtige Spaanse leger tijdens de Tachtigjarige Oorlog wist te weerstaan. De overwinning gaf de Nederlandse opstandelingen moed. Na Alkmaar weerstonden ook andere steden de Spaanse troepen, waaronder een jaar later Leiden. Alkmaars Ontzet luidde een reeks belangrijke historische gebeurtenissen in die uiteindelijk leidden tot het ontstaan van de onafhankelijke Republiek der Verenigde Nederlanden.

Gouden Eeuw van Alkmaar

Na het ontzet zette een bloeiperiode in voor Alkmaar. Deze periode wordt de Gouden Eeuw van Alkmaar genoemd. Door de sloop van een groot aantal katholieke kloostergebouwen kon in 1583 het Waagplein worden aangelegd. Kloostergebouwen werden in beslag genomen. Dit leverde veel mogelijkheden voor de stad. Hierdoor ontstond ruimte voor de groeiende handel. De stad kreeg in 1607 een eerste uitleg: de Alkmaarderhout. In deze tijd werkte Caesar van Everdingen, de grootste schilder uit Alkmaar ooit.

Massagraf

In 2010 troffen archeologen twee historische massagraven aan op de Paardenmarkt in Alkmaar. De skeletten uit de graven, waaronder een schedel met kogelgat, werden uitvoerig onderzocht door de Universiteit Leiden en het Nederlands Forensisch Instituut. Ze bleken afkomstig van belegstrijders.
Ter herinnering aan het Ontzet van Alkmaar in 1573 werd in 1876 in het Victoriepark het Victoriemonument opgericht.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan de Tachtigjarige Oorlog. Lees Tachtigjarige Oorlog als u meer wilt weten over de oorlog van de Nederlandse gewesten tegen Spanje en het ontstaan van Nederland. Het Beleg van Alkmaar komt ook voor in onze uitgave Tachtigjarige Oorlog 1568-1648.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog was niet alleen de langstdurende oorlog in de Nederlanden, maar ook de belangrijkste, want de Nederlandse gewesten keerden zich af van het Habsburgse bestuur en daardoor ontstond de zelfstandige staat Nederland. In de Tachtigjarige Oorlog vonden een groot aantal belegeringen en veldslagen plaats. De belangrijkste worden besproken in het 'Tachtigjarige Oorlog 1568-1648: de opstand en het ontstaan van Nederland'. Ook de belangrijkste veldheren, zowel aan Spaanse als aan Nederlandse zijde, zijn te vinden in deze uitgave.
Tachtigjarige Oorlog


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.