Arrestatie Anton Mussert

Arrestatie NSB-topman

Anton Mussert werd op 7 mei 1945 gearresteerd in zijn kantoor aan de Korte Vijverberg in Den Haag. Een onbekende fotograaf legde vast hoe Mussert werd aangehouden door een groot gezelschap, waaronder Johann Crabbendam, een later hoofd van het Bureau Nationale Veiligheid en Gerard Valken, de hoofdcommissaris van Den Haag.

Proces

Het proces tegen de vooraanstaande NSB'er bij het Bijzonder Gerechtshof in Den Haag begon op 27 november 1945. Mussert zou het land onder vreemde heerschappij hebben gebracht en zou pogingen hebben ondernomen om de grondwettige regeringsvorm te veranderen. Ook legde men hem hulpverlening aan de vijand ten laste. Op de tweede procesdag voerde Anton Mussert zelf de politieke verdediging. Het lijkt of hij op de hei van Lunteren stond, meende Herman Kuiphof. "Van tijd tot tijd plaatst hij de armen in de zijden, en andermaal balt hij de vuist of strekt hij de arm." De latere sportverslaggever oordeelde dat Anton Mussert niet bang oogde.

Uitspraak

Het Bijzonder Gerechtshof in Den Haag deed op 12 december 1945 uitspraak. "Er was voor de zitting in de ruimte voor de genodigden opmerkelijk weinig belangstelling. Hetgeen Mussert, toen hij om tien uur glimlachend de zaal betrad, zichtbaar verbaasde. Op de publieke tribune was vrij veel belangstelling," schreef het Algemeen Handelsblad. Anton Mussert hoorde de uitspraak, de doodstraf, onaangedaan aan. In de uitspraak zei het Bijzonder Gerechtshof dat Mussert het oogmerk had gehad om Nederland onder vijandelijke heerschappij te brengen. Hij zou voorbereidingen hebben getroffen om het wettige gezag te vernietigen en opzettelijk in tijd van oorlog de vijand meermaals hulp hebben verleend. Het doodvonnis werd op 20 maart 1946 door de Bijzondere Raad van Cassatie bevestigd.

Veroordeling

Het gratieverzoek van Anton Mussert werd door koningin Wilhelmina afgewezen. De voormalige NSB-leider werd nog in de gelegenheid gesteld om afscheid te nemen van zijn echtgenote Rie Witlam die in Den Dolder ziek op bed lag. "Onder geleide van de kampcommandant te Scheveningen werd Mussert per auto naar Den Dolder gebracht, waar hij een uur aan het ziekbed van zijn vrouw vertoefde," schreef de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant. Mussert werd in zijn cel nog bezocht door andere familieleden en de voormalige redacteur van Volk en Vaderland. L. Lindeman bezocht Mussert verschillende keren in zijn cel in Scheveningen, want hij wilde een biografie over Mussert schrijven.

Executie

Anton Mussert werd op 7 mei 1946, precies een jaar na zijn arrestatie, op de Waalsdorpervlakte geëxecuteerd. Hij werd in een anoniem graf op de algemene begraafplaats van Den Haag begraven. Het bericht van de terechtstelling was in de meeste kranten uitermate summier: "Namens de minister van Justitie wordt medegedeeld, dat het doodvonnis tegen ir. A.A. Mussert, wiens gratieverzoek door H.M. de Koningin werd afgewezen, heden in de vroege morgen is voltrokken." Nederland was klaar met Anton Mussert.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we regelmatig aandacht aan de beslissende momenten en belangrijkste personen in de Tweede Wereldoorlog. Lees Tweede Wereldoorlog: de Hoofdrolspelers als u meer wilt weten over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Tweede Wereldoorlog

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.