Amersfoort

Plaats in Utrecht

Al ver voor het begin van onze jaartelling vestigden zich mensen in de plaats die men later Amersfoort noemde. Men vond sporen uit het mesolithicum en het neolithicum. De stad ontstond aan een doorwaadbare plaats in de Eem. De plaatsnaam herinnert daaraan, want Amer is de oude naam voor de rivier de Eem en voorde betekent doorwaadbare plaats.

Handelscentrum

De eerste vermelding van de plaatsnaam Amersfoort dateert uit 1028. De bisschop in Utrecht stichtte hier uit strategisch belang een boerenhoeve om de Gelderse Vallei te ontginnen. Bisschop Hendrik van Vianden gaf Amersfoort in 1259 stadsrechten. Hierdoor is Amersfoort een van de oudste steden van Nederland. Door de gunstige liggen op een kruispunt van belangrijke handelsroutes, zowel over land als over water, ontwikkelde de stad zich in korte tijd tot een welvarend handelscentrum.

Stadsmuur

Aan het einde van de dertiende eeuw bouwde men een stadsmuur. Na een brand in 1340, waarbij de helft van de bebouwing verloren ging, bouwde men een nieuwe vestingmuur. Enkele delen hiervan zijn bewaard gebleven, zoals de Muurhuizen met de Dieventoren. Het belangrijkste monument van Amersfoort in de Koppelpoort aan de noordwestzijde van de binnenstad. De poort werd tussen 1380 en 1425 gebouwd. Het gebouw werd aan het einde van de negentiende eeuw ingrijpend verbouwd door Pierre Cuypers. Hij bracht verschillende wijzigingen aan. Hij voorzag het gebouw bijvoorbeeld van kantelen

Monumentale Muurhuizen

Jan Weissenbruch schilderde in 1864 een straat in Amersfoort met de dertiende-eeuwse Dieventoren. Deze stadstoren wordt ook wel Plompetoren of Gevangentoren genoemd. De toren uit 1300 werd gebouwd als onderdeel van de oudste stadsmuur. De toren is onderdeel van de monumentale Muurhuizen. Tussen 1380 en 1451 bouwde Amersfoort een nieuwe stadsmuur. Deze stadsmuur heeft de stad tot in de negentiende eeuw omsloten. De muur bleef deels behouden en is nu een bezienswaardigheid.

Geschiedenis

Door haar ligging had de stad herhaaldelijk van oorlogsgeweld te lijden. In 1427 slaagde men er in om de aanval van Filips van Bourgondië af te slaan. Dat was vooral te danken aan de brouwers. Zij goten vanaf de wallen hun kokende brouwsel op de vijand. In 1543 waren de inwoners minder gelukkig toen Maarten van Rossum, de gevreesde legeraanvoerder van Karel van Gelre, voor de poort verscheen. Amersfoort werd in 1572 ingenomen door de geuzen, die het jaar daarop moesten wijken voor de Spanjaarden. De stad kon in 1579 worden heroverd door Jan VI van Nassau-Dillenburg. In 1629 werd Amersfoort door Ernesto Montecuccoli veroverd tijdens de Inval van de Veluwe. Lang duurde de bezetting niet. Het Spaanse leger moest zich na de onverwachte inname van Wezel terugtrekken.

Cultuur

Op cultureel gebied is er veel te beleven in Amersfoort. Er zijn een aantal interessante musea. Museum Flehite geeft u een beeld van de stadsgeschiedenis. Het geboortehuis van de internationaal vermaarde kunstenaar Piet Mondriaan werd een museum. Het Mondriaanhuis noemt zichzelf een museum voor constructieve en concrete Kunst. Het museum bezit een aantal interessante voorbeelden van het geometrisch-abstracte werk waar hij bekend mee werd. Het Cavaleriemuseum op de Bernhardkazerne geeft u een idee hoe militairen te paard of met pantser opereren. Het door Gerrit Rietveld ontworpen De Zonnehof is een voorbeeld van het nieuwe bouwen. In dit Rietveldpaviljoen waren sinds 1959 interessante kunsttentoonstellingen te zien.

Bestuur

Amersfoort is in bevolkingsaantal de tweede stad van de provincie Utrecht. Er wonen ongeveer 156.000 mensen. Tot de gemeente Amersfoort behoren ook de dorpen Hoogland en Hooglanderveen en de buurtschappen Buurtsdijk, Stoutenburg Noord en Zeldert.

Inname van Amersfoort 1629

Soms ging de inname van een stad tijdens de Tachtigjarige Oorlog wel heel gemakkelijk. Een voorbeeld hiervan is de inname van Amersfoort in 1629 door de Spaanse troepen onder leiding van Ernesto Montecuccoli. De aanval op Amersfoort diende als afleiding voor het Beleg van Den Bosch door prins Frederik Hendrik.
Inname van Amersfoort 1629

Belgenmonument Amersfoort

In Amersfoort staat het grootste monument van Nederland. Dit monument op de Amersfoortse Berg herinnert aan de internering van de Belgen in de Eerste Wereldoorlog. Het grootste deel van deze Belgen kwam na de Duitse aanval op Antwerpen naar ons land.
Belgenmonument Amersfoort

Koppelpoort in Amersfoort

De Koppelpoort aan de noordwestzijde van de binnenstad in Amersfoort werd tussen 1380 en 1425, na de grote brand gebouwd als onderdeel van de stadsvesting. De poort werd elke avond gesloten en elke ochtend geopend door twaalf raddraaiers.
Koppelpoort in Amersfoort

Nimmerdor

De aristocraat en dichter Everard Meyster erfde een groot vermogen van zijn moeder. Hij kocht in 1645 negen hectare grond ten zuiden van Amersfoort en bouwde er het huis Nimmerdor in de stijl van het Hollands classicisme.
Nimmerdor

Randenbroek

Randenbroek is een huis en middeleeuws landgoed in Amersfoort. Randenbroek staat op een zandrug ten oosten van de Heiligenbergerbeek. Vroeger lag dit aan de rand van een moerasgebied. De eerste gedocumenteerde eigenaar van Randenbroek was Everard van Randenbroek.
Randenbroek

Wagenwerkplaats Amersfoort

De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) richtte in 1904 in Amersfoort een bedrijf in voor het herstellen van spoorwegmateriaal. De werkplaats ging in 1938 over naar de Nederlandse Spoorwegen en was tot 2000 in gebruik.
Wagenwerkplaats Amersfoort

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over de geschiedenis en de cultuur van Nederland waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Nederland

Geschiedenis Nederland
Geschiedenis Utrecht

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Lees over de belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.